لوله و اتصالات

امروزه تقریباَ تمامی صنایع و تجهیزات صنعتی به «لوله و اتصالات مربوطه» نیاز خواهند داشت. به‌همین دلیل است که بسته به نیازهای هر پروژه (بلحاظ میزان فشارپذیری، قطر دهانه موردنیاز، متریال خاص و…) با طیف گسترده‌ای از لوله ها و اتصالات روبرو می‌باشیم. این تجهیزات به خوبی بخشهای مختلف یک پروژه و یا یک دستگاه صنعتی را به یکدیگر وصل میکنند و عمدتاَ به عنوان یک مجرای هدایت و انتقال بکار گرفته میشوند.

لوله‌های با قطر دهانه بزرگتر، البته برای موارد متنوع‌تری نیز مورد استفاده قرار میگیرند. چنانکه ساخت تجهیزات صنعتی نظیر سپتیک تانک، منهول، هندهول، مخازن نگهداری سیالات شیمیایی و سازه‌هایی همچون: کالورت، پل و… نیز با استفاده از لوله ها و اتصالات مختلف صورت می‌پذیرد. انجام فرآیندهای زهکشی نیز با بکارگیری مدلهای زهکش سوراخدار انجام میشود. فارغ از تمامی موارد عنوان‌شده، یک دنیا ویژگیهای کاربردی جذاب دیگر را نیز میتوان برای این تجهیزات برشمرد!

پارامترهای اصلی خرید انواع لوله و اتصالات

عوامل متعددی وجود دارند که میتوانند بر روی نظر یک کارفرما، بمنظور خرید انواع لوله و اتصالات موثر باشند. برخی از مهمترین این عوامل عبارتند از:

1. سایز لوله‌ها:

انواع پایپ‌ها بسته به جنس و تکنیک تولیدشان، قابلیت ساخت در سایزبندی های مختلفی را دارند. بعنوان مثال باتوجه به سنگینی و گرانقیمت بودن لوله استیل، این تجهیزات در سایزهای کوچک و برای پروژه‌ها و نیازهای حساستر تولید میشوند. درحالیکه مدلهای لوله کاروگیت از سایز دهانه 110 mm تا سایز 4000 mm قابلیت تولید دارند.

2. فشار عملیاتی کم و یا زیاد:

برخی از سیستم‌های صنعتی به لوله‌هایی با فشار کم و برخی دیگر به مدلهای پرفشار نیاز دارند. گاهاَ نیز تجهیزاتی مانند آب شیرین کن صنعتی و یا سیستمهای کنترل کیفیت پالایشگاهی، بطور همزمان از مدلهای کم‌فشار و فشار بالا استفاده می‌کنند.

3. جنس:

جنس لوله و اتصالات در واقع یک پارامتر کلی است که بر روی تمامی فاکتورها نظیر: قیمت، بهداشت، سایز و… تأثیرگذار می‌باشد.

4. قیمت:

قیمت هریک از مدلهای لوله و اتصالات، بطور مستقیم در میزان تقاضاها برای خرید این تجهیزات موثر است. معمولاَ پایپ‌های از جنس استیل و مس، گرانترین مدلها بشمار می‌روند. درسوی دیگر لوله‌های پلیمری و بخصوص لوله پلیکا، بسیار ارزان بوده و به‌همین دلیل برای امور:

• ساختمانی؛
• و لوله‌کشی مسیرهای طولانی

بهترین گزینه هستند.

5. عدم اکسایش:

تمامی مدلهای استیل و پلیمرها (پلی اتیلن، پلی‌پروپیلن، پی‌وی‌سی و…) ضدزنگ و ضدخوردگی می‌باشند. درحالیکه مدلهای فلزی شدیداَ با مشکل اکسایش مواجه بوده و امروزه در پروژه‌های انتقال آب و فاضلاب، کمتر بکار گرفته میشوند.

6. تحمل نیروهای جانبی:

گونه‌های زیادی از لوله‌ها و اتصالات، برای تحمل فشارها و نیروهای وارده‌ی خارجی، گزینه‌ای عالی بشمار می‌روند. مثلاَ کاروگیت‌ها بواسطه‌ی سطوح حلقه حلقه خارجی خود و تعیین درجات مقاومت مکانیکی مختلف برای آنها، فشارپذیری خارجی عالی از خود ارائه میدهند.

فاکتورهای ثانویه انتخاب لوله و اتصالات

البته بمنظور انتخاب و خرید انواع لوله ها و اتصالات، پارامترهای ثانویه‌ای نیز وجود دارند:

1. بهداشت:

جنسهای مختلف لوله و اتصالات برای کاربریها و کاربردهای خاص، بایستی دارای نشان استاندارد بهداشت باشند. مثلاَ برای لوله‌های انتقال دهنده‌ی آب تصفیه شده به مخازن نگهداری (در سیستم‌های تصفیه Ro)، توصیه میشود از جنسهای فلزی استفاده نشود. چراکه میتوانند مقدار آهن آب را زیاد کنند و درنتیجه فرآیند تصفیه کم‌اثرتر شود!!

2. انعطاف و فرم پذیری:

در این زمینه، لوله‌های پلیمری بهترین عملکرد ممکن را دارند.

3. دکوراتیوی:

مدل‌های لوله مسی و استیل، بسیار زیبا و چشم‌نواز بوده و برای کاربردهای مختلف دکوراتیو بکار گرفته میشوند.

4. قدرت هیدرولیکی:

معمولاَ اکثر لوله‌ها بدلیل داشتن سطح درونی صاف، قابلیت هیدرولیکی موثری ارائه می‌نمایند. بخصوص پایپها و اتصالات پلیمری. اما مثلاَ این مسئله در رابطه با پایپ‌های بتنی صدق نمیکند و بدلیل وجود سطوح متخلخل در آنها، ذرات فاضلاب در سطوح بتنی گیر میکنند!!.

5. شکل پذیری:

باتوجه به تبدیل مواد اولیه پلیمری به مذاب و ریختن آنها در انواع قالبها (با شکل‌ها/و اندازه‌های مختلف)، لوله‌های پلیمری دارای شکل پذیری و رنگ‌پذیری گسترده‌ای هستند.

بدلیل همین شکل‌پذیری بالا، شاهد وجود طیف گسترده‌ای از اتصالات ارزان قیمت و قدرتمند پلی اتیلنی هستیم.

6. وزن:

وزن عامل بسیار مهمی در قیمت، حمل، هزینه‌های اجرا و البته بسترسازی بشمار میرود. بطورکلی هرچقدر لوله سبکتر باشد (همانند مدلهای پلی اتیلن، pvc، pp و…)، قیمت تمام‌شده و هزینه‌ها ی حمل آن کمتر خواهد بود. ضمن اینکه اجرای تجهیزات سبک در پروژه‌ها راحت‌تر بوده و اجرت نصب کمتری را شامل میشود. نهایتاَ بایستی اشاره داشت که:

فرآیند دفن و قراردهی لوله‌ها و اتصالات سبکتر در پروژه‌ها، به بستر سازی خاصی نیاز ندارد و هزینه‌های پروژه را کاهش می‌دهند. درحالیکه برای نصب لوله‌های کاروگیتی سایز 3500 متر با مقاومت مکانیکی بالا، به بسترسازی قدرتمندی نیاز خواهد بود؛ تا نشست کف اتفاق نیفتد.

گلوبال مارکت مدلهای مختلف لوله و اتصالات

بازار جهانی انواع لوله و اتصالات بسته به هریک از جنس‌های این تجهیزات، با:

• ارزش مالی و
• درصد رشد متفاوتی

معرفی میگردد. مجموعاَ کارشناسان بر این عقیده‌اند که ارزش گلوبال مارکت انواع لوله و اتصالات تا سال 2028 میلادی به 336.000.000.000 (میلیارد) دلار خواهد رسید. درواقع دلیل این ارزش بالای عنوان‌شده، اینست که لوله‌ها از موارد دکوراتیو گرفته تا کارایی‌های صنعتی، همواره در سیکل تقاضاهای گسترده‌ای قرار دارند. پیش‌بینی شده است که با شاخص رشد بیش از 6%، چین به قطب اول این مارکت در سال 2028 تبدیل شود. درحالیکه تا سال 2021 میلادی، آمریکا رتبه‌ی اول این بازار را در اختیار گرفته است. (با چرخش مالی بیش از 226.000.000.000 دلار)

انواع لوله و اتصالات

نیازهای مختلف صنایع و پروژه‌های گوناگون صنعتی، بهداشتی و عمرانی، تولیدکنندگان را بر آن داشته تا دست به تولید انواع مختلف لوله و اتصالات بزنند. مسلماَ هریک از مدلها بر مبنای اهداف خاصی طراحی و تولید شده‌اند و پاسخگوی نیازهای صنعتی-عمرانی خاصی می‌باشند. فلذا در زیر، لیست مهمترین لوله ها و اتصالات رایج در بازار قرار گرفته است:

• کاروگیت (پلی اتیلن دوجداره فاضلابی)
• لوله مانیسمان
• لوله‌های سبز یا PP Pipe
• پلیکا
• فایبرگلاس
• انواع مدلهای بتنی
• لوله و اتصالات پلی اتیلن
• مانیسمان (بدون درز و درزدار)
• فولادی
• لوله‌های زهکش PE و PVC
• فلنج‌ها
• پوش فیت
• فلکسیبل
• 5 لایه
• استنلس‌استیل
• گونه‌های لوله مسی و…

لوله‌های کاروگیت فاضلاب

بدون شک از جمله کاربردی‌ترین مدلهای لوله و اتصالات در بازار بشمار می‌آیند. تجهیزات موردنظر از یکسو به‌لطف سطوح کنگره‌دار خارجی خود، مناسب برای دفن، تحمل نیروهای خارجی و بارهای ترافیکی می‌باشند. و از سوی دیگر دارای سطح صاف درونی بوده و انتقال آب/ فاضلاب به‌خوبی در آنها صورت می‌پذیرد. گستردگی قطر دهانه‌ی لوله کاروگیت، آنها را از:

• سایز 110 میلیمتر (برای غلاف کابلها و آبیاری قطره‌ای)؛ تا
• سایزبندی 4000 میلیمتر (برای سازه‌ی پلها و ساخت تجهیزات سنگین صنعتی)،

مجموعاَ برای کارکردهای گوناگون، مناسب نموده است. اتصالات کاروگیتی نیز بسته به سایز دهانه‌ی آنها میتواند متفاوت باشد. چنانکه تا قطر دهانه 800 میلیمتر با اتصالات کوپلر و واشر، تا دهانه 2000 میلیمتر با جوش اکستروژن و برای دهانه‌های 2000 به بالا لوله با جوش الکتروفیوژن متصل میشوند. اگرچه این تجهیزات فاقد فشارپذیری داخلی خاصی بوده و تنها برای انتقالهای ثقلی مناسب می‌باشند. اما وجود ویژگیهایی همچون:

• تطبیق پذیری با انواع شرایط دمایی و اقلیمی،
• عدم زنگ‌زدگی، پوسیدگی و تجزیه،
• عمر 70 الی 100ساله،
• سبکی،
• درزبندی قدرتمند،
• هیدرولیک جریان عالی،
• ایستادگی بالا درمقابل ضربه و سایندگی

و غیره، مدلهای کاروگیت فاضلاب را به انتخاب اول بسیاری از کارفرمایان بدل نموده است.

لوله و اتصالات سبز پلی پروپیلن

بلحاظ خواص ذاتی ماده پلی‌پروپیلن، انواع لوله و اتصالات سبز در برابر گرما توانایی ویژه‌ای را ارائه میکنند. همچنین خانواده‌ی پلیمرها در برابر ضربه، اکسایش و تجزیه نیز بسیار مقاوم می‌باشند. رنگ خاص لوله سبز پلی پروپیلن، مانع از گذر نور از آنها میشود. به‌همین دلیل سیالات موجود در این تجهیزات آلوده نشده و دچار:

• رسوب؛ و
• جلبک‌پذیری

نخواهند شد. پایپ‌های پلی پروپیلنی مذکور یکی از پرکاربردترین تجهیزات برای بکارگیری در سیستمهای تهویه مطبوع (برودتی/حرارتی) محسوب میشوند. همچنین آب نیز به‌خوبی در آنها جریان می‌یابد و بطورکلی ماده PP قادر به کسب استانداردهای فودگرید خواهد بود.

لوله و اتصالات استیل

قیمت بالا و محدودیت در تولید با سایزبندی های مختلف، از مواردیست که موجب شده برخی از کارفرمایان در استفاده از انواع لوله و اتصالات استیل دچار تردید شوند. اما توجه به مزیت‌هایی نظیر:

• امکان تولید در گریدهای متنوع (استنلس استیل 304، 316، 303، 310، 340 و…)
• خاصیت ضدزنگی،
• انتقال سیالات در آزمایشگاه‌ها و برای موارد حساس،
• مقاومت دمایی و ضربه‌ای بالا،
• ماندگاری چشمگیر،
• فشارپذیری و…

جایگاه استفاده از انواع لوله و اتصالات استیل را همچنان مستحکم و پابرجا داشته است. بلحاظ زیبایی نیز این مدلها بسیار درخشان و صیقلی بوده و در ساخت عناصر دکوراتیو، بطور ویژه‌ای بکار گرفته میشوند.

تأثیر اتصالات بر نوع لوله پوش فیت

پیش از هرچیز بایستی بدانید که نام لوله پوش فیت، برگرفته از نوع اتصالات خاص آنهاست. چنانکه باید گفت:

نوعی اتصالات سوکتی خاص، در بخش انتهایی لوله پوش فیت گذاشته میشود. به‌جهت اتصال لوله‌ی دیگر به این سوکت، از فشارهای زیادی بهره گرفته میشود تا اصطلاحاَ پوشینگ به‌شکل نر و مادگی صورت گیرد.

برای بسیاری از کاربردهای مربوط به حوزه آب و فاضلاب که با عناصر شیمیایی قوی و متعددی درگیر می‌باشند، استفاده از لوله‌های پوش فیت شدیداَ میتواند کارآمد باشد. زیرا بدلیل ویژگیهای ساختاری قدرتمند پلی‌پروپیلن‌ها، لوله‌های PUSH FIT:

• هم در برابر انواع عناصر شمیکال بسیار مقاومند؛
• و هم بسیار سبک‌وزن بوده و ضربه‌پذیری بالایی ارائه می‌نمایند.

اتصالات مکانیکی و جوشی پلی اتیلن

اتصالات پلی اتیلن پرکاربردترین، محبوبترین و رایج ترین اتصالات موجود در بازار هستند. زیرا علاوه‌بر متصل‌سازی لوله‌های پلی اتیلنی و کاروگیتی، بسیاری دیگر از انواع لوله ها را نیز پشتیبانی می‌کنند. گونه‌های مختلف اتصالات پلی اتیلن دارای تمامی ویژگی‌های ماده PE می‌باشند. یعنی به همان اندازه منعطف، قدرتمند در برابر ضربه، بادوام، ضدسایش و البته ضد اکسایش. آب بندی این قطعات نیز بسیار ویژه است. بطورکلی اتصال لوله‌های پلی اتیلن دوجداره فاضلابی از سایز 800 تا 2000 و از 2000 تا 4000 میلیمتر به ترتیب با استفاده از جوشهای:

• اکستروژن؛ و
• الکتروفیوژن

عملیاتی میشود. این درحالیست که برای سایزهای دهانه 800 میلیمتر به پایین، غالباَ از انواع اتصالات مکانیکی استفاده میکنند. درادامه به مدلهای مختلف فیتینگهای مکانیکی اشاره خواهیم داشت.

نکته: ناگفته نماند که سایزهای بزرگتر نیز بسته به شرایط پروژه، از انواع اتصالهای مکانیکی بهره می‌گیرند.

معرفی انواع اتصالات مکانیکی پلی اتیلن

بدلیل کاربردهای گسترده (بخصوص در حوزه آب و فاضلاب)، انواع لوله و اتصالات پلی اتیلن در مدلهای مختلفی تولید میشوند. مهمترین اتصالات مکانیکی پلی اتیلنی (PE FITTING) عبارتند از:

1. کوپلر:

شیوه‌ی متصلسازی بسیار اقتصادی است که برای انواع لوله و اتصالات با سایز زیر 1000 mm مناسب می‌باشد. کوپلرها بسته به سفارش کارفرمایان، میتوانند بصورت سرخود بر روی لوله‌ها قرار گیرند. آب بندی کوپلرها بسیار عالیست و ابعاد مهندسی ساز و دقیقی دارند.

2. سه راهی:

غالباَ از 3 راهی ها در دو حالت استفاده میشود:

• انشعاب گیریهای از لوله اصلی به دو جهت مختلف؛
• تقسیم دبی مساوی آب/فاضلاب به سه جهت مختلف.

این اتصالات که با نام T نیز شناخته میشوند، به‌شکل نر/مادگی، لوله ها را در هم چفت میکنند. ضمن اینکه بدلیل استفاده‌ی زیاد از سه راهی‌ها، در 3 مدول زاویه‌ای: 30درجه، 45درجه و 90درجه تولید میگردند.

3. تبدیل:

یکی از گره‌گشا ترین گونه‌های اتصالها می‌باشد. چرا که برای تبدیل دهانه‌ها و سایزهای مختلف به لوله‌ی اتصال گیرنده، عالی عمل میکنند.

4. 4 راهی:

عملکردی شبیه به اتصالات 3 راهی دارند. با این تفاوت که انشعاب را در 4 جهت ادامه می‌‌دهند. غالباَ بدلیل ایجاد مسیر حرکتی صاف برای جریان آب/فاضلاب، زوایای تولیدی این نوع اتصالها باید بصورت 90درجه باشد. البته بسته به شرایط پروژه‌ها، چهار راهی را میتوان در زوایای دیگری نیز بصورت سفارشی تولید نمود.

5. درپوش:

درپوشها هم برای بستن بخش انتهایی لوله‌های پلی اتیلنی و هم برای مدلهای کاروگیتی کاربرد دارند.

6. اورینگ‌ها (O-ring):

دارای کارکردی خاص می‌باشند. بدینصورت که برای هماهنگ سازی اتصال دو نوع لوله‌ی مختلف (از 2 جنس متفاوت) بکار می‌روند.

قیمت انواع لوله و اتصالات

بمنظور مشخص سازی قیمت نهایی انواع لوله و اتصالات صنعتی، توجه به فاکتورهای مختلف ضروریست. بیاد داشته باشید که هریک از عوامل زیر برای مدلهای مختلف لوله‌ها، میتوانند تا حدود کم یا زیادی تأثیرگذار باشند. عوامل موثر به شرح زیر می‌باشند:

• نوع پایپ. (کاروگیت، پلی اتیلن تکجداره یا دوجداره، PVC، سبز، مانیسمان و…)
• نوسانات جهانی
• تکنیک ساخت
• سایزبندی
• میزان مقاومت مکانیکال لوله‌ها
• مقدار فشارپذیری داخلی
• دوام و طول عمر
• استانداردهای أخذ شده
• امکان بکارگیری در سیستمهای عملیاتی پرفشار یا کم‌فشار
• میزان حرارت پذیری
• برند تولیدکننده
• اوزان و متراژ تولید
• سفارشی سازی در مقاومتهای مکانیکی و سایزهای غیرعرف
• هزینه‌های انتقال. (چنانچه بر عهده‌ی شرکت سازنده باشد)
• جنس لوله و اتصالات
• نوع اتصالات و تفاوت قالبگیری برای تعیین زاویه‌ی مورد سفارش. (زانویی، 3 راهی، 4 راهی، اتصالات11.25، 22.5، 30، 45، 60 و 90 درجه، تبدیلها و…)

همانگونه که میدانید عوامل ریز و درشت دیگری نیز در قیمتگذاری این قسم از کالاها دخیل می‌باشند. فلذا به منظور کسب اطلاع از قیمت بروز انواع لوله و اتصالات، با کارشناسان مجرب مجموعه‌ی ناب ملل تماس حاصل نمایید. (به‌همراه مشاوره فنی رایگان)