هندهول پلی اتیلن

در دنیای امروز که زیرساخت‌های مخابراتی، برق، فاضلاب و سایر شبکه‌های خدماتی به طور مداوم در حال توسعه هستند، استفاده از تجهیزات با کیفیت و مقاوم اهمیت بسزایی دارد. یکی از این تجهیزاتی که کاربرد زیادی در پروژه‌های عمرانی، مخابراتی و شهری دارد، هندهول است. در میان انواع مختلف حوضچه های دسترسی، هندهول پلی اتیلن به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، محبوبیت زیادی یافته است.

هندهول پلی اتیلن چیست؟

هندهول پلی اتیلن یک محفظه زیرزمینی با دهانه باریک و عمق کم است که برای نگهداری، محافظت و دسترسی به کابل‌ها، لوله‌ها و دیگر تجهیزات زیرزمینی استفاده می‌شود. این محفظه‌ها بطور معمول از پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) ساخته می‌شوند و دارای ویژگی‌هایی مانند مقاومت بالا در برابر فشار، خوردگی و شرایط محیطی سخت است. پس حوضچه دسترسی پلی اتیلن یک نقطه اتصال است که معمولاً برای نگهداری، محافظت و دسترسی به کابل‌های مخابراتی، برق یا فیبر نوری در زیر زمین استفاده می‌شود و قابلیت دسترسی به تجهیزات را براحتی فراهم می نماید.

هندهول‌ها بطور کلی بعنوان نقطه‌های دسترسی برای نصب، نگهداری و تعمیرات کابل‌ها و دیگر تجهیزات استفاده می‌شوند که دهانه تنگ و عمق کمی دارند و نوع خاصی از منهول پلی اتیلن به شمار می روند. این محفظه‌ها می‌توانند برای انواع مختلف کابل‌های برق، فیبر نوری و مخابراتی به ویژه در زیر زمین، در شرایطی که نیاز به محافظت از تجهیزات مذکور در برابر آسیب‌های محیطی، رطوبت و خوردگی وجود دارد، طراحی شوند.

کاربردهای هندهول پلی اتیلن

• شبکه‌های مخابراتی و فیبر نوری جهت دسترسی، نگهداری و تعمیر کابل‌های ارتباطی و فیبر نوری.
• سیستم‌های آب شهری و صنعتی برای نصب شیرآلات، کنتورها و اتصالات خطوط انتقال آب.
• فاضلاب شهری و صنعتی جهت بازرسی، لوله کشی و پاک‌سازی خطوط فاضلاب.
• هندهول پلی اتیلنی در شبکه‌های گازرسانی برای کنترل، تعمیر و نگهداری خطوط لوله گاز استفاده می شود.
• کابل‌کشی برق و روشنایی جهت عبور کابل‌های برق و دسترسی به اتصالات الکتریکی.
• سیستم‌های زهکشی و انتقال پساب برای مدیریت آب‌های سطحی و فاضلاب‌های صنعتی.
• کاربرد هندهول پلی اتیلن در پروژه‌های آبیاری تحت فشار جهت نصب و سرویس شیرهای کنترل و لوله‌های آبیاری.
• صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برای دسترسی به خطوط لوله و اتصالات در محیط‌های خورنده.
• کاربرد هندهول پلی اتیلنی در شبکه‌های توزیع کابل‌های فشار قوی جهت نگهداری و تعمیر کابل‌های انتقال برق فشارقوی.
• استفاده از هندهول پلی اتیلن در سیستم‌های انتقال بخار و سیالات صنعتی برای بازرسی و تعمیر خطوط بخار و سیالات گرم.
• تاسیسات شهری و زیرساخت‌های عمومی جهت دسترسی به تاسیسات زیرزمینی مانند خطوط تلفن و اینترنت.
• سیستم‌های اطفاء حریق برای نصب و نگهداری لوله‌های آب آتشنشانی
• کانال‌های تهویه‌های زیرزمینی جهت دسترسی به سیستم‌های تهویه تونل‌ها و فضاهای بسته.
• پروژه‌های عمرانی و راه‌سازی برای عبور کابل‌ها و لوله‌ها در بزرگراه‌ها و پل‌ها.
• در صنایع غذایی و دارویی، هندهول پلی اتیلنی جهت دسترسی به خطوط انتقال مواد بهداشتی و استریل کاربرد دارد.

مزایای حوضچه های دسترسی پلی اتیلن

هندهول‌های ساخته شده از پلی اتیلن دارای مزایای متعددی نسبت به سایر متریال‌ها مانند بتن، فایبرگلاس یا فلز هستند. در ادامه برخی از مهمترین مزایای هندهول‌های پلی اتیلنی را بر می‌شماریم:

• هندهول‌های پلی اتیلن بسیار سبک تر از مدلهای بتنی یا فلزی هستند، لذا نصب براحتی توسط نیروی انسانی و بدون نیاز به ماشین آلات سنگین انجام می‌شود.
• پلی اتیلن در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی، رطوبت، نمک و اسیدها بسیار مقاوم است. این ویژگی باعث افزایش عمر مفید این محصولات در محیط‌های سخت می‌شود.
• هندهول پلی اتیلن یک عایق طبیعی در برابر جریان برق است، به همین دلیل استفاده از آن در شبکه‌های برق و مخابرات بسیار ایمن تر از نمونه های فلزی خواهد بود.
• با وجود وزن سبک، هندهول‌های پلی اتیلن مقاومت مکانیکی بالایی داشته و در برابر ضربه، فشار خاک و عبور وسایل نقلیه مقاومت بالایی دارند، به خصوص اگر با طراحی‌های تقویت شده تولید شوند.
• به دلیل وزن پایین، مقاومت در برابر شرایط محیطی و طراحی مدولار، نصب هندهول پلی اتیلن بسیار سریع و بدون پیچیدگی است که منجر به صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود.
• قابل بازیافت بوده لذا استفاده از آنها به حفظ محیط زیست کمک می کند.

انواع هندهول پلی اتیلن

هندهول‌های پلی اتیلن معمولاً بر اساس ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود در انواع مختلف طراحی و تولید می‌شوند. در ادامه انواع اصلی هندهول پلی اتیلن و تفاوت‌های آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

1. بر اساس نوع کاربرد؛ هندهول‌های پلی اتیلن به انواع هندهول مخابراتی برای دسترسی به کابل‌های فیبر نوری و ارتباطی، حوضچه دسترسی آب و فاضلاب برای دسترسی به شبکه‌های آب یا فاضلاب و پساب صنعتی، هندهول برق و کابل‌های فشارقوی دارای عایق‌بندی الکتریکی مناسب و هندهول گاز که ضد اشتعال بوده و مقاوم در برابر نفوذ گاز می باشد تقسیم بندی می شوند.
2. هندهول‌های پلی اتیلنی بر اساس شکل و طراحی به انواع استوانه‌ای (دایره ای) با قطرهای مختلف، مکعبی (مربع یا مستطیل) برای کاربردهای خاص با فضای داخلی بیشتر و مخروطی برای تغییر قطر لوله در اتصالاتی که نیاز به تغییر سایز لوله وجود دارد، تقسیم بندی می شوند.
3. بر اساس ابعاد و اندازه؛ هندهول‌های پلی اتیلنی در انواع سبک، متوسط و سنگین تقسیم بندی می شوند که هندهول سبک دارای قطر 40 تا 60 سانتیمتر بوده و مناسب برای مصارف سبک مانند شبکه‌های مخابراتی می باشد. هندهول های پلی اتیلنی متوسط دارای قطر 60 تا 100 سانتیمتر بوده و برای شبکه‌های آب و فاضلاب خانگی استفاده می شوند و هندهول پلی اتیلنی سنگین با قطر بیش از 100 سانتیمتر برای خطوط صنعتی و فاضلاب‌های شهری کاربرد دارند.
4. بر اساس مقاومت و استانداردها، هندهول های پلی اتیلنی به انواع پلی‌اتیلنی معمولی (PE80 یا PE100) دارای مقاومت مکانیکی متوسط و مناسب برای فشارهای کم، هندهول های پلی اتیلنی تقویت شده دارای دارای شبکه فولادی یا الیاف برای تحمل فشارهای بالا و بارهای ترافیکی سنگین، هندهول مقاوم در برابر مواد شیمیایی بمنظور استفاده در صنایع پتروشیمی و مقاوم در برابر اسیدها و بازها تقسیم بندی می شوند.
5. بر اساس نوع اتصال هندهول های پلی اتیلنی به انواع با درب بازشو (ساده یا قفل‌دار)، با اتصالات پیچ و‌ مهره‌ای و با سیستم آب بندی یا واتراستاپ تقسیم بندی می شوند.
6. بر اساس رنگ و معمولاً برای شناسایی کاربرد؛ این محفظه‌های کم عمق به انواع هندهول سبز بمنظور اربرد در مخابرات، زرد برای استفاده در صنایع گاز، آبی برای کاربرد در صنایع آب و هندهول های خاکستری بمنظور استفاده در صنعت فاضلاب تقسیم می‌شوند.

طراحی و نصب هندهول پلی اتیلن

در هنگام طراحی و نصب هندهول پلی اتیلن، توجه به برخی نکات فنی ضروری است:

• ظرفیت باربری: بسته به محل نصب (معابر عمومی، پیاده‌رو، پارکینگ و خیابان‌های اصلی)، باید نوع و طراحی هندهول به گونه ای باشد که توان تحمل بار مورد نظر را داشته باشد.
• عایق‌بندی و آب‌بندی: در مناطقی با سطح آب زیرزمینی بالا یا بارندگی زیاد، آب‌بندی کامل درزها و اتصالات ضروری است.
• تهویه داخلی: در برخی کاربردهای خاص، نیاز به تهویه یا گردش هوا درون حوضچه دسترسی وجود دارد.
• درب مناسب: استفاده از درب قفل‌دار و ضدسرقت، به‌ویژه در مناطق شهری، توصیه می‌شود.

مقایسه هندهول های پلی اتیلنی و حوضچه دسترسی بتنی

در گذشته بیشتر از هندهول‌های بتنی استفاده می‌شد، اما امروزه به دلیل معایب بتن (سنگینی، شکنندگی، خوردگی در برابر مواد شیمیایی و…) حوضچه‌های دسترسی پلی اتیلنی جایگزین مناسبی به شمار می‌روند.

اجزای اصلی هندهول پلی اتیلن

• بدنه هندهول از پلی اتیلن سنگین ساخته می‌شود که مقاومت بالا در برابر ضربه، خوردگی و رطوبت دارد. این بدنه فضای محافظ برای کابل‌ها یا تجهیزات فراهم می‌آورد.
• درب هندهول از جنس پلی اتیلن یا فلز ساخته می‌شود و برای جلوگیری از ورود آب و گرد و غبار طراحی می‌شود. درب‌های مقاوم به بارهای سنگین در مدل‌های ترافیکی موجود هستند.
• لبه نشیمن درب که محل قرارگیری درب روی بدنه است که باید به خوبی آب‌بندی شود تا از نفوذ آب جلوگیری کند.
• ورودی و خروجی کابل یا لوله که به کابل‌ها یا لوله‌ها امکان عبور از هندهول را می‌دهند و معمولاً با اتصالات آب‌بند همراه هستند تا از نفوذ رطوبت جلوگیری کنند.
• واشرها و اتصالات آب‌بند در محل‌های اتصال درب و ورودی‌ها استفاده می‌شوند تا از ورود آب و گرد و غبار جلوگیری کنند.
• پایه یا کف هندهول، سطحی برای قرارگیری آن فراهم می‌کند و ممکن است دارای سوراخ‌های زهکش برای تخلیه آب باشد.

نگهداری هندهول پلی اتیلن

نگهداری از هندهول پلی اتیلن برای افزایش عمر مفید، حفظ عملکرد و جلوگیری از خرابی‌های احتمالی اهمیت زیادی دارد. در ادامه، نکات مهم برای نگهداری از این نوع هندهول‌ها را توضیح می دهیم.

بازرسی منظم

برای اطمینان از عملکرد صحیح حوضچه دسترسی پلی اتیلن، بازرسی دوره‌ای ضروری است. در این بررسی‌ها باید سلامت ظاهری بدنه از نظر وجود ترک، شکاف یا تغییر شکل مورد توجه قرار گیرد. همچنین، وضعیت درپوش یا کپ نیز بررسی شود تا مطمئن شویم به‌خوبی بسته می‌شود، دچار شکستگی نیست و در صورت نیاز قابلیت قفل شدن دارد.

تمیزکاری دوره‌ای

هندهول باید به صورت منظم تمیز شود تا از تجمع گل، برگ، گرد و خاک و سایر مواد زائد جلوگیری شود. این پاکسازی باید هم در داخل محفظه و هم در اطراف آن انجام شود تا عملکرد آن مختل نشود. همچنین باید مطمئن شویم مسیرهای عبور آب در اطراف هندهول باز و بدون انسداد هستند.

بررسی آب‌بندی

دریچه منهول باید به درستی روی بدنه هندهول‌های پلی اتیلنی قرار گیرد و در محل اتصال آن از نوارهای آب‌بند یا گَسکِت مناسب استفاده شده باشد. این مسئله از نفوذ آب، خاک یا حشرات به داخل محفظه جلوگیری می‌کند. در صورت فرسوده یا خراب بودن این قطعات، باید بلافاصله نسبت به تعویض آنها اقدام شود.

جلوگیری از اعمال بار اضافه

هندهول‌هایی که از جنس پلی اتیلن ساخته شده اند، معمولاً برای بارهای خاصی طراحی شده‌اند. اگر در مکان‌هایی نصب شوند که تردد خودروهای سنگین وجود دارد، باید از نوع ترافیکی آن استفاده شود. در غیر این‌صورت، احتمال شکست یا تغییر شکل وجود دارد. بنابراین محل نصب باید متناسب با نوع هندهول انتخاب شود.

کنترل اتصالات داخلی

در صورتی که حوضچه دسترسی برای عبور کابل، فیبر نوری یا دیگر تأسیسات مورد استفاده قرار می‌گیرد، اتصالات داخلی نیز باید تحت کنترل قرار بگیرند. باید بررسی شود که هیچ یک از کابل‌ها دچار کشیدگی، خوردگی، پارگی یا بیرون زدگی نشده باشند و همه اجزاء به صورت مرتب و ایمن نصب شده باشند.

جلوگیری از نفوذ آب

در مناطقی که بارندگی زیاد است یا سطح آب زیرزمینی بالاست، خطر نفوذ آب به داخل هندهول پلی اتیلن وجود دارد. در چنین شرایطی توصیه می‌شود که زهکشی مناسب یا سیستم تخلیه در اطراف نصب شود. استفاده از عایق‌ها و درپوش‌های مقاوم به آب نیز در این موارد اهمیت دارد.

نگهداری محیط اطراف

گیاهان و درختان اطراف هندهول می‌توانند با رشد ریشه‌هایشان به بدنه پلی اتیلنی فشار وارد کنند و باعث ترک یا جابجایی آن شوند. همچنین باید دقت کرد که مواد شیمیایی یا خورنده در اطراف هندهول ریخته نشود، زیرا ممکن است به مرور زمان به بدنه آسیب وارد کنند.

ثبت و مستندسازی

برای نگهداری اصولی، بهتر است تاریخ نصب، زمان‌های بازدید، موارد تعمیر یا مشکلات مشاهده شده بصورت منظم ثبت شود. این اطلاعات در آینده به تیم‌های نگهداری کمک می‌کند تا سریع‌تر و دقیق‌تر اقدام به بررسی و رفع مشکلات احتمالی کنند.

قیمت هندهول پلی اتیلن

قیمت هندهول پلی اتیلن به عوامل متعددی بستگی دارد که هر کدام می‌توانند نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی داشته باشند؛ در ادامه مهم‌ترین این عوامل را توضیح می‌دهیم.

• هر چه قطر و ارتفاع هندهول بیشتر باشد، مصرف مواد اولیه و در نتیجه قیمت آن بالاتر می‌رود.
• استفاده از پلی اتیلن با گرید بالا (مثل PE100) یا مواد نو باعث افزایش قیمت می‌شود، در حالی که مواد بازیافتی ارزان‌تر هستند.
• ضخامت دیواره بیشتر برای مقاومت بالاتر طراحی می‌شود و موجب بالا رفتن قیمت نهایی می‌گردد، به‌ویژه در کاربردهای زیر بار ترافیکی.
• هندهول‌های ساده ارزان‌ترند. طراحی‌های خاص یا با تجهیزات اضافی (درپوش، پله، اتصالات) قیمت را افزایش می‌دهند.
• سفارش عمده باعث کاهش قیمت واحد می‌شود، در حالی که سفارش کم تعداد هزینه بیشتری در پی دارد.
• برندهای معتبر به دلیل کیفیت و خدمات بهتر، قیمت بالاتری دارند. تولیدکنندگان گمنام معمولاً ارزان‌ترند.
• هزینه حمل و نقل با توجه به حجم محصول و فاصله تا محل پروژه می‌تواند بر قیمت تمام شده اثر بگذارد.
• قیمت پلی اتیلن و در نتیجه هندهول تحت تأثیر نرخ ارز و بازار جهانی دائماً در نوسان است.

با توجه به ویژگی‌های فنی، مزایای اقتصادی و سهولت نصب، هندهول پلی اتیلن به عنوان راهکاری نوین و قابل اطمینان در پروژه‌های زیر ساختی شناخته می‌شود. شرکت‌های فعال در حوزه شهرسازی، مخابرات، برق و آب و فاضلاب می‌توانند با استفاده از این نوع محصولات، بهره‌وری پروژه‌های خود را افزایش داده و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را کاهش دهند. با توجه به قابلیت بازیافت و طول عمر بالا، حوضچه‌های دسترسی پلی اتیلنی همچنین با اهداف توسعه پایدار و حفظ محیط زیست هم راستا هستند.