سپتیک تانک یک حوضچه آرامش فاضلاب زیر زمینی است که جامدات در آن ته نشین شده و با مهیا نمودن محیطی آرام برای فعالیت باکتریهای بی هوازی با کمک فرآیندهای شناورسازی و بیولوژیکی فاضلاب را تا 30% تصفیه می کند.
مهمترین وظیفه مخزن سپتیک؛ ته نشینی جامدات، تصفیه فاضلاب و تبدیل آنها به پساب مایع توسط باکتریهای بیهوازی در حد ممکن است. در واقع سپتیک تانک در حد 25-30% از فضولات جامد را تبدیل به مایع می کند و به چاه جذبی می فرستد و مابقی جامدات را درون خود نگه میدارد تا بعد از مدتی معین توسط ماشین فاضلاب تخلیه گردد.
سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک دستگاهی است برای پالایش فاضلاب به فضولات غیرقابل تجزیه و پساب مایع قابل جذب توسط چاه جذبی بواسطه مهیا نمودن محیطی گرم برای فعالیت باکتریهای بی هوازی. فضولات جامد در دورههای معینی توسط ماشین حمل فاضلاب میبایست تخلیه گردد.
سپتیک تانک (انباره تعفن یا گندانبار) یک مخزن دفن شده و ضد آب است که برای دریافت و تصفیه نسبی فاضلابهای بهداشتی و خانگی طراحی و ساخته می شود. جامدات سنگین در پایین مخزن سپتیک می نشینند در حالی که چربیها و مواد جامد سبکتر بالای مخزن فاضلاب شناور شده و بعد از ایجاد توده سنگین به پایین مخزن سپتیک جهت تصفیه بیولوژیکی توسط باکتریهای بیهوازی ته نشین میشوند.
مواد جامد غیرقابل تجزیه در مخزن سپتیک باقی میمانند و پساب هضم شده توسط باکتریهای بیهوازی برای تصفیه بیشتر به چاه جاذب یا پراکندگی در میدان زهکش تخلیه می شوند و کارفرما مجبور به تخلیه مکرر چاه جذبی نیست.
سپتیک تانکها از لحاظ فرآیند تصفیه به دو دسته هوازی و بیهوازی، از نظر نوع مصالح مورد استفاده در ساخت بدنه به 4 مدل سنگی، بتنی، پلی اتیلنی و فایبرگلاس، از لحاظ نوع کاربری به 4 نوع خانگی، صنعتی، اداری و بیمارستانی و از نظر سرعت اجرا به دو دسته آماده (پیش ساخته) و درجا (اجرا در محل) تقسیم بندی می شوند.
سپتیک تانک خانگی همانطور که از نامش پیداست برای تصفیه فاضلاب بهداشتی خروجی از واحدهای مسکونی، اداری، تجاری مورد استفاده قرار می گیرد و مدل صنعتی برای پیش تصفیه پساب های صنعتی خروجی از کارخانجات. سپتیک تانک صنعتی نقش مخزن متعادل ساز را بازی نموده و مانع از وارد شدن شوک به پکیجهای تصفیه فاضلاب و تصفیه خانههای بتنی میشود.
سپتیک تانک پلی اتیلن
به مخزن سپتیکی که از جنس پلی اتیلن EX3 گریدهای HDPE100 ، HDPE80 و گرید 3840 بصورت دوجداره، دولایه و سه لایه ساخته شده باشد، سپتیک تانک پلی اتیلنی میگویند که دارای دو مخزن یا محفظه بهم پیوسته است و وظیفه پیش تصفیه فاضلاب انسانی در حدی که سوراخهای چاه فاضلاب کور نشود را بر عهده دارد.
سپتیک تانک پلی اتیلنی در ظرفیتهای 2 تا 144 مترمکعب بصورت استوانه افقی و در بعضی موارد خاص که کمبود فضا و جا وجود دارد، به صورت عمودی تولید میشود.
مخزن سپتیک پلی اتیلنی کامل ترین نوع حوضچه تصفیه فاضلاب مقدماتی است و این توانایی را دارد که فاضلاب خروجی از انواع مجتمعهای اداری، مسکونی و تجاری را تا 35% تصفیه کند؛ همچنین از گرفتگی چاه جذبی جلوگیری مینماید.
گرانول پلی اتیلن در گریدهای مختلف ماده ای خام است که برای تبدیل شدن به سپتیک میبایست حرارت دریافت کند، نرم شود و به شکل مورد نظر در بیاید. بر اساس نوع گرید پلی اتیلن و روشهای فرم دادن به آن، سپتیک تانکهای پلی اتیلنی به انواع زیر تقسیم بندی می شوند.
سپتیک پلی اتیلن دو لایه
سپتیکتانکهای دو و سه لایه به روش روتاری از تزریق مواد اولیه پلی اتیلنی با گرید 3840 درون قالبهای فلزی و حرارت دادن به صورت دورانی درون کورههای حرارتی تولید می شوند. شرکت طبرستان، ایران پاش، نکاپلاست و خدابنده شرکتهایی هستند که تولیدکننده این مدل گندانبارها هستند.
این سپتیکها برای قرار گرفتن زیر زمین حتما میبایست سازه محافظ برایشان تعبیه گردد و متاسفانه گارانتی حداکثر 5 ساله خواهند داشت. چرا که بدلیل دوجداره نبودن (متوجه تفاوتهای دوجداره و دولایه باشید!) سریعا توسط فاضلاب اسیدی تخریب میگردد.
سپتیک پلی اتیلن دوجداره
که به روش اکستروژن از جنس لوله اسپیرال پلی اتیلنی، لوله کورتیوب و لوله کاروگیت ساخته می شوند. در حقیقت با زدن یک دیواره میانی مطابق نقشه درون لولههای سایز بزرگ و بستن ابتدا و انتهای آنها با عدسیها دوجداره یا تکجداره می توان مخزن سپتیکی تولید نمود که هم تحمل فشار خاک زیر زمین بدون سازه محافظ را داشته باشد و هم بدلیل قرار گرفتن زیر زمین و محافظت توسط خاک عمر حداقل 50 ساله را گارانتی نماید.
سپتیک تانکهای پلی اتیلن دوجداره اگر به شکل صحیح طراحی شوند، قابلیت تحمل وزن خاک را بدون سازه نگهبان و بار ترافیکی دارند و تا عمق 13.5 متر زیر زمین قابل دفن میباشند ولی مدل دولایه برای دفن شدن زیر خاک باید حتما توسط سازه نگهبان مورد محافظت قرار بگیرند.
این مدل سپتیکها خود به سه مدل کورتیوب، اسپیرال و کاروگیت تقسیمبندی میشوند.
- سپتیک تانک پلی اتیلنی کورتیوب: در نوع کورتیوب از مقادیر کمی مواد اولیه استفاده میشود و به همین دلیل دارای قیمت مناسب تر و ارزان تری میباشد ولی ریسک بیشتری در هنگام نصب دارد. سپتیک تانک پلی اتیلن کورتیوب به صورت کاملا دوجداره تولید نشده و بین مارپیچهای آن یک جداره میباشد. به همین دلیل امکان سوراخ شدن آن بسیار بالا است.
- سپتیک تانک کاروگیت: گندانبارهای کاروگیت همانطور که از نام آن پیداست دارای بدنهای از جنس لولههای کاروگیت سایز بزرگ در ظرفیتهای 2 تا 100 مترمکعب قابل تولید می باشد. مقاومت مکانیکی لوله کاروگیت مورد استفاده در ساخت بدنه سپتیک پلی اتیلنی کاروگیت به میزان بار زنده و مرده وارد شده بر بدنه، فشار آب زیر زمینی و نوع فاضلاب درون آن بستگی دارد.
بدلیل شکل آکاردئونی این لولهها، بخشی از بدنه سپتیکهای کاروگیت دوجداره نیست و نگرانی از بابت سوراخ شدن توسط اشیاء و سنگهای نوک تیز از این قسمتها وجود دارد. - سپتیک تانک پلی اتیلن اسپیرال: در نوع اسپیرال، مشکل تکجداره بودن در برخی قسمتهای سپتیک تانک کورتیوب و کاروگیت مرتفع شده و از مواد اولیه زیادی استفاده میشود لذا قیمت بیشتری دارد. سپتیک پلی اتیلن اسپیرال این قابلیت را دارد که تا عمق 13.3 متر زیر زمین برود و وزن خاک را تحمل کند.
ولی آیا این مقدار هزینه واقعا نیاز خواهد بود یا خیر؟ این سوالی است که باید قبل از خرید به آن جواب دهید.
مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن
- جدارهها استحکام بسیار بالایی دارند و میتوان آنها را بدون استفاده از سازه نگهبان مدفون کرد.
- در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی مقاومت بسیار بالایی دارد، به صورتی که هیچ نوع ماده اسیدی و قلیایی بر آن تاثیر نخواهد گذاشت.
- حمل و نقل و نصب آن راحت است زیرا وزن کمی دارد.
- میتوان آن را در ابعاد دلخواه طراحی و تولید کرد، مثلا سپتیک 50 مترمکعبی را میتوان با قطر 3 – طول 7.2، قطر 2.5 – طول 10.2 یا قطر 2.4 – طول 11.1 متر تولید کرد.
- از پوشش ضد UV در بدنه داخلی و بیرونی دستگاه استفاده شده است، برای زمانهایی که مخزن در معرض نور خورشید قرار می گیرد.
- دارای سیستم آماده به نصب است.
- تصفیه دائم دارد.
- آب بندی کامل شده است.
- دارای محیطی سالم و بهداشتی میباشد.
- در حوادثی مانند زلزله صدمه و آسیب نمی بیند.
کارخانه تولید سپتیک تانک پلی اتیلن نباید فاقد مجوز تولید، تازه تاسیس و غیر استاندارد باشد؛ چرا که وظیفه بسیار مهمی را در محیطی اسیدی انجام میدهد و بی کیفیت بودن آن بسیار خطرناک است.
سپتیک تانک پلی اتیلن به دلیل مزایا و ویژگیهای خاص خود کاربردهای فراوانی دارد. در زیر به کاربردها و مصارف سپتیک پلی اتیلنی اشاره کرده ایم.
- منبع ذخیره فاضلاب
- تصفیه فاضلاب خروجی از مجتمعهای مسکونی
- تصفیه فاضلاب خروجی از مجتمعهای اداری
- سر راه پساب خروجی از واحدهای تجاری
- تصفیه مقدماتی فاضلابهای بزرگ
- تصفیه فاضلاب کمپهای کارگری و مهندسی
- مخزن ذخیره روغنها و گریسها (به عنوان چربی گیر)
سپتیک تانک پلی اتیلن ناب ملل دارای مشخصات فنی منحصر به فردی است و توانسته طرفداران زیادی در بازار پیدا کند. این مشخصات و ویژگی ها عبارتند از:
- جنس مواد اولیه استفاده شده در تولید بدنه و جوشکاری عدسیها، پلی اتیلن سنگین پتروشیمی مارون، امیرکبیر، جم و یا شازند اراک می باشد.
- مستربچ مشکی به همراه آنتی UV دارد.
- دارای دو دریچه بازدید به قطر 600 میلی متر برای تخلیه و بازدید دوره ای میباشد.
- عدسیها نیز دوجداره و به بدنه دستگاه سپتیک به صورت اکستروژنی و براساس استاندارد 16961DIN جوش خورده اند.
- این دستگاه با طول ها و قطرهای دلخواه و طبق نقشههای ارائه شده اجرا میشود.
- پروفیل لوله مخازن و سپتیک های پلی اتیلنی بر اساس استاندارد 127ATVA نصب میشوند.
- دارای ونت هدایت گاز متان از جنس لوله پلی اتیلن تحت فشار میباشد.
- ضخامت دیواره 10 و ضخامت عدسی 5 سانتیمتر میباشد و سازه بدنه دستگاه اسپیرال یکپارچه است.
ابعاد سپتیک تانک پلی اتیلن بستگی به حجم پساب خروجی در طول شبانه روز و محدودیتهای فضایی در محل نصب سپتیک دارد. قطر لوله کاروگیت یا اسپیرال مورد استفاده در ساخت بدنه از 1.2 متر شروع و تا 3.5 متر ادامه دارد. طول سپتیک تانک پلی اتیلنی از 1.7 متر شروع و تا 18 متر ادامه خواهد داشت.
نکته: در برخی از پروژهها همچون تصفیه پساب استخرهای شنا و پروژههایی که نیاز است فاضلاب با دمای بیش از 80 درجه تصفیه شود، میبایست از مواد پلی پروپیلن (PP) استفاده شود که این موضوع باعث انحصار گروه ما در تولید سپتیک تانک پلی پروپیلنی شده است.
سپتیک تانک فایبرگلاس
فایبرگلاس ترکیبی از الیاف شیشه و پلیمر است که در آن از الیاف شیشه به عنوان ماده تقویت کننده و از رزینهای پلیمری به عنوان مواد زمینه استفاده میشود.
انواع رزین مورد استفاده در تولید فایبرگلاس عبارتند از: پلی استر، وینیل استر و اپوکسی ها. پلی استرها در مقابل خوردگی ضعیف بوده ولی وینیل استرها در مقابل خورگی از استحکام بالایی برخوردارند. رزینها نیز در مقابل خوردگی و حرارت از مقاومت بسیار بالایی برخوردارند. جرم حجمی فایبرگلاس بین 1850 تا 2000 کیلوگرم بر مترمکعب میباشد.
گروه صنعتی ناب ملل با استفاده از رزینهای وارداتی کره جنوبی، قادر به تولید انواع سپتیک تانک فایبرگلاس میباشد. سبکی، قابلیت مونتاژ در محل، قابلیت با ابعاد دلخواه، مقاومت بسیار بالا و طول عمر بیش از 50 سال محصول از ویژگیهای این مدل گندانبارها میباشد. سپتیک تانک grp با ظرفیت 3 تا 60 مترمکعب قابل تولید و عرضه میباشند.
علت کاربرد سپتیک تانک جی آر پی به قدرت تحمل بالای این دستگاه زیر خاک و بار ترافیک بدون سازه نگهبان بر میگردد. مدل جی آر پی را میتوان تا 27 متر زیر زمین بدون سازه نگهبان دفن کرد.
گندانبار اف آر پی که نوعی فایبرگلاس است بیشتر در فضاهایی استفاده میشود که در نصب محدودیت وجود دارد و امکان انتقال یکپارچه دستگاه میسر نیست.
مزایای سپتیک تانک فایبر گلاس
- برای انتقال یا نصب به تجهیزات سنگین لازم نیست.
- این سپتیکها تحت تأثیر گازهای ایجاد شده توسط فاضلاب قرار نمی گیرد تا مانند مخازن بتنی یا فولادی تخریب نگردد.
- ریشهها به مدلهای فایبرگلاس نفوذ نمیکنند.
- در صورت احتمال آسیب دیدن، سپتیک فایبرگلاس میتوانند خیلی راحت تر از سایر مدلها تعمیر شوند.
- مقاوم در برابر ترک خوردگی و زنگ زدن
- درزهای کیپ و محکم
- دارای تنوع رنگ
- ضد خوردگی برای عمر طولانی
- ابعاد انتخابی
- سپتیک تانک فایبرگلاس میتواند در مناطقی که آب زیرزمینی زیاد است شناور باشد.
سپتیک تانک بتنی
سپتیک تانک بتنی به منظور تصفیه مقدماتی فاضلاب خانهها، مجتمعها و آپارتمانهای مسکونی و اداری در زمانهای قدیم و بعضی کشورهای توسعه نیافته مورد استفاده قرار می گیرد. پرکاربردترین ظرفیت مخزن سپتیک بتنی 5 مترمکعب است که برای ویلاهای تک واحدی و آپارتمانهای تا 5 واحد استفاده میشود.
این دستگاه آلودگی و مواد آلی موجود در فاضلاب را به طور چشمگیری کاهش میدهد و اغلب به عنوان یک راه حل موقت برای دفع فاضلاب به کار می رود.
سپتیک فاضلاب بتنی در دو مدل آماده و درجا با ایجاد محیطی کارا در ابتدای فرآیند تصفیه فاضلاب در تصفیه خانهها علاوه بر ایجاد سکون و تبدیل جریان تند به جریان آرام، میتواند با مراقبت از مواد فاضلابی نقش به سزایی در تصفیه فاضلاب داشته باشد.
سپتیک تانک آماده بتنی همواره بصورن عمودی در ظرفیت های 2 تا 15 مترمکعب با سیمان تیپ 5، استفاده از میلگرد در تار و پود و ایزوگام دیواره بیرونی جهت جلوگیری از خوردگی بتن توسط باکتری های بی هوازی ساخته می شود.
حجم سپتیک تانک
حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و بشرح زیر است:
- اگر حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز تا 3 متر مکعب باشد، ظرفیت گندانبار 3 متر مکعب منظور میشود.
- اگر حجم فاضلاب 2 تا 6 متر مکعب باشد، ظرفیت 1.5 برابر حجم فاضلاب محاسبه میگردد.
- اگر حجم فاضلاب 6 تا 200 متر مکعب باشد:
ظرفیت سپتیک تانک = 4500 + 75% * (تعداد ساکنین * 175)
توصیح کامل قوانین محاسبه حجم گندانبار توسط “متکاف و ادی” بصورت مبسوط تشریح شده است.
طبق استاندارد MN Rules 7080.1920 بمنظور طراحی مخازن سپتیک باید:
- عمق مایع درون مخزن نباید کمتر از 75 سانتیمتر و بیشتر از 2.2 متر شود.
- فاصله بین ورودی و خروجی نباید کمتر از 1.8 متر باشد. در صورت قرار گرفتن چند سپتیک در امتداد هم، فاصله اولین ورودی و آخرین خروجی کمتر از 1.8 فوت نشود.
- اگر شرایط محیط استفاده سپتیک تانک اجازه قرارگیری ورودی و خروجی روی یک محور را نداد میتوان خروجی و یا ورودی را روی دیواره مخزن در نظر گرفت با این حال نباید شرط 2 در مورد فاصله ورود و خروج زیر پا گذاشته شود.
- ورودی باید حداقل 5 سانتیمتر بالاتر از خروجی قرار گیرد.
- سطح مایع داخل مخزن با سطح بالای ورودی باید حداقل 15 سانتیمتر فاصله داشته باشد و اگر عمق مایع درون سپتیک تانک بیشتر از 39 اینچ باشد این فاصله باید حداقل 20 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
- فاصله بالاترین نقطه ورودی تا سقف مخزن نباید از 2.5 سانتیمتر کمتر شود.
- مقدار فاضلابی که از مخزن سپتیک خارج میشود برابر با دبی فاضلاب ورودی است؛ یعنی قطر لوله ورودی و خروجی باید برابر باشد و از آن کمتر نباشد.
- مهمترین پارامتر در طراحی، محاسبه ظرفیت میباشد. این موضوع کار سختی نیست ولی نیاز به تجربه بالایی دارد چرا که در قالب علم بسیاری از موارد نمی گنجد.
- فضای داخل سپتیک تانک باید به نحوی ساخته شود که پساب ورودی بتواند درون دستگاه آرامش یابد و چربی ها بتوانند شناور شوند تا به محض ضخیم و سنگین شدن به کف حوضچه آرامش ته نشین شوند.
- سوراخهایی به قطر 300 میلیمتر در دیواره جداکننده به فاصله 40 سانتیمتر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه کنید تا پساب قسمت زلال تر به قسمت دوم سپتیک جریان یابد.
- بمنظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب از ونت استفاده کنید.
- برای جلوگیری از انتشار بو، ارتفاع لوله ونت را حداقل 1.5 متر بالای پشت بام و به صورت لوله U شکل خمیده به سمت پایین رها کنید.
- برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن سپتیک، تعبیه دریچه آدم رو با قطر حداقل 60 سانتیمتر ضروری است.
- با نصب سیفون سر راه لوله ورودی و خروجی مانع از برگشت بو به داخل ساختمان و خروج چربی سبک به چاه جذبی شوید.
- حداکثر جمعیتی که میتوان فاضلاب حاصل از فعالیت آنها را با سپتیک تانک تصفیه نمود 400 نفر توصیه شده است.
نحوه کارکرد سپتیک تانک فاضلاب
در قسمت اول سپتیک بر روی فاضلاب ورودی عملیات پالایش ابتدایی و ته نشینی صورت گرفته و بین یک تا سه روز آنجا میماند. در این مدت مواد جامد به نسبت سنگین به صورت لجن در کف مخزن ته نشین و چربی ها و روغن به تدریج به شکل کف غلیظ روی سطح سپتیک شناور میشوند.
نتیجه فعل و انفعالات بالا، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن میباشد. به همین دلیل معمولا لجن سپتیک تانک هر 2 تا 4 سال یکبار، بر حسب زمان ماند اولیه، تخلیه میشود.
در پساب خروجی مواد معلق و تیرگی کمی وجود دارد اما همچنان کاملا صاف نیست و بوی بدی دارد. همچنین ممکن است هنوز دارای باکتریهای بیماری زا، کیست و تخم کرم باشد. به همین دلیل نباید به هیچ عنوان از پساب خروجی از مخزن سپتیک، برای آبیاری فضای سبز و زمین های زراعی استفاده نمود. البته میتوان با استفاده از یک شبکه زهکش زیر زمینی، پساب خروجی را تا پای درختان (نه سبزیجات) هدایت نمود و به تغذیه آنها کمک کرد.
در اغلب موارد این پساب بدبو و کدر یا باید به چاه جذبی هدایت شود یا در مناطقی که قدرت جذب چاه و میدان زهکشی صفر است و سطح آب زیر زمینی بالا میباشد، به 2 روش دفع گردد:
- استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب پیشرفته
- و یا تخلیه توسط ماشین فاضلاب از سیستم.
سرعت هضم باکتری های بی هوازی، تحت تاثیر میزان دما و نوع موادی است که وارد سپتیک تانک می شود. دماهای بالاتر سبب افزایش فعالیتهای بیولوژیکی و افزایش سرعت تجزیه میشود. همچنین دماهای بالاتر میتواند چربیهای موجود در آب را به صورت مایع تبدیل کند.
سایر عوامل موثر بر عملکرد سپتیک تانک را در ادامه لیست نموده ایم:
- غلظت پساب ورودی
- درجه اسیدیته فاضلاب
- ورود جریانات با شدت متغیر که میتواند مانع از فرآیند جداسازی و ته نشینی شود.
- ورود زیاد چربی ها
- ورود مواد آنتی باکتریال و مواد مورد استفاده در شیمی درمانی به مدت زیاد
- کم بودن حجم مخزن
نقشه سپتیک تانک
نقشه سپتیک تانک دو قسمته را در زیر به طور مفصل شرح داده ایم.
- قسمت ورودی فاضلاب: شامل فلنج، لوله و بافل (میانگیر) ورودی است که به صورت سیفون عمل میکند.
- قسمت مخزن اولیه: 66% حجم کل مخزن سپتیک توسط این قسمت اشغال میشود.
- قسمت مخزن ثانویه: این قسمت تقریبا 34% حجم سپتیک را اشغال کرده و در آن فاضلاب کمتر تصفیه شده مجددا تصفیه می شود.
- قسمت جدا کننده: از ورود لجن، چربی و روغنهای شناور به بخش تصفیه سازی جلوگیری میکند. به این دیواره، بافل یا دیوایدر نیز گفته میشود.
- لوله ونت: از طریق این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای بیهوازی تصفیه فاضلاب خارج میگردد.
- دریچه بازدید: در هر قسمت یک دریچه آدم رو و تخلیه فاضلاب تعبیه می شود.
- سیستم خروجی فاضلاب: شامل فلنج، سیفون و لوله خروجی میباشد.
- پایهها که نقش نگهدارنده جهت حمل و نصب دستگاه را بعهده دارند و بهیچ عنوان امکان بارگزاری روی آنها وجود ندارد.
نقشه سپتیک تانک باید به نحوی طراحی شود که فاضلاب را درون خود تجزیه کند تا ذرات جامد درون آن به بیرون راه پیدا نکند.
در برخی از کشورها و همچنین زمانی که فضای کافی برای اجرای افقی سپتیک وجود ندارد نقشه گندانبارها بصورت عمودی طراحی و ساخته می شود. ساختمان سپتیکی که به صورت عمودی ساخته میشود، ساده تر اما نصب آن پیچیده تر بوده و به خاکبرداری بیشتری نیاز دارد.
نحوه حمل و نگهداری سپتیک تانک
سپتیک تانک بتنی در حجم 3 مترمکعب دارای وزنی معادل 4.5 تن بوده و برای بارگیری، جابجایی و باراندازی نیاز به جرثقیل دارد. در مقابل سپتیک تانک پلی اتیلن 50 مترمکعب 3 تن وزن دارد. همین محدودیت باعث شده است سپتیک بتنی حداکثر تا 15 مترمکعب به صورت آماده و پیش ساخته تولید گردد ولی مدلهای پلی اتیلن تا 100 مترمکعب که دارای 6 تن وزن است، به صورت پیش ساخته و آماده در اختیار کارفرما قرار می گیرد.
از گندانبارهای فایبرگلاس اصولا به منظور تصفیه فاضلاب در مکانهایی که امکان استفاده از مدل پیش ساخته و آماده وجود ندارد، استفاده میشود. هزینه بارگیری، حمل و باراندازی سپتیک تانک فایبرگلاس از انواع دیگر کمتر میباشد.
حمل و نقل سپتیک تانک میتواند با ماشینهای جرثقیل دار نیز انجام شود. در مناطق شمالی که جرثقیل نمیتواند زیاد تردد داشته باشد، میتوان برای حمل مخزن فاضلاب از ماشینهای جرثقیل دار استفاده نمود.
اجرا و نصب مخازن سپتیک
برای اجرا و نصب سپتیک تانک ابتدا باید گودالی با عرضی معادل نیم متر بیشتر از عرض مخزنی که خریداری شده، حفر شود. سپس با ریختن بتن در کف گودال، نسبت به جایگذاری گندانبار اقدام شود. باید با استفاده از جرثقیل، دستگاه را به صورت تراز داخل گودال حفر شده قرار دهید.
بهنگام ساخت لوله ورودی مخزن حتما باید کمی بالاتر از لوله خروجی تعبیه شود و سپس به فلنج لوله خروجی از ساختمان وصل گردد. بعد از نصب لوله ورودی و خروجی سپتیک تانک، آن را با آب تست کنید تا هم مسیر را آب بندی کرده و هم از عملیات نصب مطمئن شوید.
در زیر به چند نکته تکمیلی در این راستا اشاره شده است.
- در صورتی که در محل نصب امکان تردد ماشین آلات سنگین وجود دارد، توصیه میشود به وسیله فنس فضای تردد ماشین ها و محل قرارگیری سپتیک تانک را جدا کنید.
- عمق نصب باید به نحوی باشد که خروجی فاضلاب ساختمان به صورت ثقلی وارد آن شود.
- در صورتی که خروجی پساب وارد چاه میشود، چاه فاضلاب باید حداقل 10 متر از ساختمان و حداقل 30 متر از چاههای آب فاصله داشته باشد.
- زیر سازی و رگلاژ محل نصب انباره تعفن ضروری است و شیب سطح زیر دستگاه باید صفر درصد باشد.
- فاصله مناسب محل نصب از ساختمان باید حداقل 3 متر باشد.
دانلود فایل پی دی اف (PDF) دستورالعمل نصب سپتیک تانک
هنگام کار و نصب سپتیک تانک، باید یک سری نکات ایمنی و مقررات مربوط به نصب و اجرای مخزن فاضلاب رعایت شود تا از بروز مشکل و آسیب جلوگیری گردد. در زیر به این نکات اشاره کرده ایم.
- هنگام ورود به سپتیک، الزامی است که حتما شخص دومی حضور داشته باشد.
- هنگام انجام کار مونتاژ، نصب، بازرسی، نگهداری و تعمیرات باید همه مقررات و دستورالعملهای مربوطه رعایت شود.
- عمق خاک برداری گودال سپتیک تانک، باید حداقل 150 و حداکثر 760 میلیمتر بیشتر از ارتفاع دستگاه باشد.
- از کناره ها و عدسیهای موجود در دو انتهای مخزن، باید 450 تا 600 میلیمتر فضای خالی در نظر گرفته شود.
- لایه زیرین محل نصب، حتما باید خاک از نوع شن و ماسه باشد و حداقل 152 میلیمتر در زمینهای خاکی و حداقل 300 میلیمتر در زمینهای سنگی ارتفاع داشته باشد.
- بعد از فراهم کردن بستر مناسب برای مخزن سپتیک پلی اتیلن، نصب حتما باید به صورت تراز انجام شود.
بهره برداری سپتیک فاضلاب
نکات مهمی که باید در استفاده از سپتیک تانک ها مورد توجه قرار دهید به شرح زیر میباشند:
- در داخل گندانبار شرایط بیهوازی تشکیل میگردد و در اثر تجزیه بیهوازی همیشه مقادیر قابل توجهی گاز کربنیک (CO2)، سولفید هیدروژن (H2S) و دیگر گازهای نسبتا بدبو تولید و متصاعد میشود. بنابراین باید مخزن سپتیک مجهز به ونت برای تخلیه گازهای بیهوازی باشد.
- با توجه به تجمع ذرات درشت دانه در داخل محفظههای سپتیک تانک، برای هر محفظه باید یک منهول جهت تخلیه لجنها در نظر گرفته شود. گروه صنعتی ناب ملل با تعبیه دو دریچه بازدید و منهول تخلیه، این امکان را فراهم نموده است.
- در حد امکان ماده ضدعفونی کننده ای نباید به داخل مخزن فاضلاب وارد شود.
- خروجی سیستمهای تصفیه فاضلاب بیهوازی در اکثر موارد دارای استانداردهای محیط زیست نیستند. به همین دلیل در صورتی که حجم پساب قابل توجه باشد، سیستم تصفیه پیشرفته تری برای فاضلاب باید در نظر گرفته شود.
- زمان تخلیه سپتیک تانک به طور معمول و در شرایطی که ظرفیت دستگاه خوب محاسبه شود و از ریختن مواد غیر از فاضلاب در آن جلوگیری شود، حدود 2 سال خواهد بود.
پساب خروجی سپتیک تانک را براساس نفوذ پذیری زمین به 2 طریق دفع میکنند:
- در زمینهای با نفوذ پذیری زیاد، ترانشه ای به عمق 45 سانتیمتر حفر میشود و پساب گندانبار در آن تخلیه و در زمینهای با نفوذ پذیری کم، پساب به داخل چاه جذبی هدایت میگردد.
- در صورتی که زمین از نفوذ پذیری کمی برخوردار باشد، باید با ایجاد ترانشههایی پر از شن و ماسه دانه بندی شده، سطح تماس فاضلاب با زمین را افزایش داد.
معایب گندانبار
سپتیک تانک در کنار مزایا و ویژگیهای مثبت خود، دارای مشکلات و معایبی نیز میباشد که در زیر به آنها اشاره کرده ایم.
- بزرگترین نگرانی در مورد این مخازن، شکستن دیواره تقسیم کننده دستگاه است. اگر این اتفاق بیفتد، تودههای چربی سنگین شده به سمت پایین مخزن فاضلاب روانه میشوند و گازهای متصاعد شده از فعالیت باکتریهای بیهوازی که در حال صعود به سمت بالا هستند، آزاد میشوند که این کار باعث بهم ریختن مکانیزم عملکرد سیستم سپتیک خواهد شد.
- عدم تخلیه به موقع و عدم کنترل دوره ای سپتیک تانک باعث تصفیه ناقص، زود پر شدن، برگشت پساب بسمت مقصد و گرفتگی سرویسهای بهداشتی می شود.
- گرفتگی ونت هدایت گاز متان که باعث انفجار و متلاشی شدن سپتیک میگردد.
- کار گذاشتن گندانبار اطراف ریشه درختان باعث میشود همزمان با رشد درختان، به بدنه مخزن ضربه وارد شود و حتی در مواردی مچاله گردد.
- پنهان بودن سپتیک فاضلاب باعث میشود کارفرما زمان پر شدن دستگاه را متوجه نشود. بدین منظور باید به علائم طبیعی پر شدن انباره تعفن از جمله بوی بدی که در فضای ساختمان می پیچد و یا گرفتگی مجاری فاضلاب را دقت نمود تا باعث بروز مشکل نشود. در این راستا میتوان از تابلو کنترل و نشانگر استفاده کرد و میزان سطح فاضلاب را هنگام پر شدن گندانبار متوجه شد.
تخلیه سپتیک تانک
بهنگام تخلیه سپتیک تانک به هیچ عنوان تمامی لجن برداشت نشود. استفاده از ماشینهای لجن کش که دارای تجربه این کار هستند، میتواند راه گشای شما در امر تخلیه باشد. همچنین شما میتوانید از ایستگاه پمپاژ فاضلاب بدین منظور استفاده کنید.
بعد از تشخیص زمان تخلیه سپتیک تانک، شما میتوانید با ماشین تخلیه فاضلاب تماس بگیرید و به راحتی از شر جامدات درون آن راحت شوید. منهول ها به شما اجازه دسترسی به درون دستگاه را خواهند داد.
اینکه از کدام یک از منهولها برای تخلیه استفاده کنید، بستگی به یک مخزنه یا دو مخزنه بودن سپتیک تانک دارد. ولی در هر حال باید تمامی دریچههای مخزن فاضلاب را باز نموده و با انداختن پمپ نسبت به تخلیه اقدام نمائید.
نحوه آگاهی از سطح فاضلاب سپتیک تانک یکی از مهمترین موضوعات است چرا که عدم تخلیه به موقع باعث میشود لجن درون مخزن فاضلاب باقی بماند، تصفیه ناقص انجام شود و در نتیجه سوراخ چاه جذبی کور گردد.
به منظور آگاهی از پر شدن مخزن میتوان از لول سنج اولتراسونیک استفاده نمود. یکی دیگر از نشانههای پر شدن سپتیک تانک فاضلاب میتواند بوی بدی باشد که در محیط و واحدهای مسکونی پخش میشود. در حقیقت زمانی که مخزن سپتیک تانک پر میشود و درست عمل نمیکند، فرآیند تصفیه فاضلاب ناقص انجام میشود و همین باعث ایجاد بوی بد و مشمئز کننده ای خواهد شد که به کاربر اطلاع میدهد حتما سطح فاضلاب درون دستگاه را بررسی نماید.
چنانچه اطراف سپتیک تانک فاضلاب چمن وجود داشته باشد، در صورت پر شدن مخزن رنگ چمن اطراف آن تغییر میکند زیرا خروج گازهای سمی باعث این اتفاق میشود. البته در مدلهای پلی اتیلنی به دلیل مکانیزم کامل عایق بندی و وجود ونت تخلیه این موضوع صدق نمینماید.
قیمت سپتیک تانک
قیمت سپتیک تانک به عوامل مختلفی بستگی دارد و با توجه به ابعاد و متریال مورد استفاده قرار گرفته در آن تعیین میشود. در زیر به آیتمهایی که در تعیین قیمت گندانبار نقش دارند، اشاره کرده ایم.
- جنس بدنه مخزن سپتیک: بالاترین قیمت مربوط به مدل کامپوزیت و کمترین قیمت مربوط به نمونههای بتنی است. البته مشکلات مونتاژ، نصب و نگهداری گندانبار بتنی بسیار بیشتر است.
- تک مخزنه، دو مخزنه و یا سه مخزنه بودن سپتیک و یا حتی راکتور بیهوازی بودن دستگاه باعث بالاتر رفتن قیمت آن میشود.
- هر چه میزان خاک بیشتری نیاز باشد تا روی مخزن ریخته شود، قیمت بالاتر می رود.
- هر چه تعداد و ارتفاع منهول ها بیشتر باشد، قیمت سپتیک فاضلاب بالاتر می رود.
قیمت سپتیک تانک عمودی از قیمت مدل افقی با همان جنس بدنه بیشتر است. نمونههای دفنی دارای قیمتی کمتری از سپتیکهای غیردفنی است و قیمت سپتیک صنعتی از قیمت مخزن تصفیه فاضلاب خانگی بیشتر میباشد.
قیمت سپتیک تانک فایبرگلاس از دیگر انواع انبارههای تعفن کمی بیشتر است و دارای مزایای زیادی میباشد. مزیت اصلی نمونه فایبرگلاس در بهداشتی بودن آن است و قاعدتا بهداشتی و استاندارد بودن نقش مهمی در راندمان و بازدهی دستگاه دارد. قیمت سپتیک فایبرگلاس حدودا 10 برابر قیمت مدل بتنی پیش ساخته و 2 برابر قیمت نمونه پلی اتیلنی است.
قیمت سپتیک تانک فایبر گلاس وابسته به ظرفیت دستگاه، دفنی یا غیر دفنی بودن، مکعبی یا استوانه ای بودن و نهایتا نوع فاضلابی که درون این سپتیک نگهداری میشود.
سپتیک تانک فایبر گلاس با ظرفیت 10 مترمکعب دارای قیمت 148 میلیون تومان میباشد. درون این دستگاه نیز همچون سایر انواع سپتیک به دو قسمت تقسیم شده است و این دو قسمت با یک بافل 4 اینچ به هم وصل میشود. دیواره میانی این دستگاه تا ارتفاع 8 سانتیمتر از سقف بالا آمده است.
قیمت گندانبار فایبرگلاس 20 مترمکعب که دارای ابعاد قطر 2 در طول 6.5 میباشد و یا چنانچه به صورت مکعبی تولید شود ابعاد دستگاه 5*2*2 میباشد معادل 260 میلیون تومان برای سپتیک جی آر پی و 290 میلیون تومان برای سپتیک اف آر پی خواهد بود.
قیمت سپتیک پلی اتیلنی به صورت حدودی بر مبنای قیمت مواد اولیه پلی اتیلن سنگین گرید EX3 پتروشیمی امیر کبیر، مارون و شازند در بازار آزاد محاسبه میشود و تقریبا قیمت هر تن این ماده 39 میلیون تومان میباشد. شما میتوانید با توجه به فرمول زیر براساس وزن دستگاه قیمت نهایی آن را محاسبه کنید.
قیمت هر تن مواد پلی اتیلن × وزن هر دستگاه + هزینههای بالاسری + سود کارخانه (15% بهای تمام شده) = قیمت سپتیک تانک پلی اتیلن
- 2 متر مکعب: از 160 تا حداکثر 330 میلیون ریال
- 3 متر مکعب: 200 تا حداکثر 450 میلیون ریال
- 4 متر مکعب: 255 تا حداکثر 540 میلیون ریال
- 5 مترمکعب: 290 تا حداکثر 680 میلیون ریال
- 10 مترمکعب: 470 تا حداکثر 990 میلیون ریال
- 15 مترمکعب: 615 تا حداکثر 1220 میلیون ریال
- 20 مترمکعب: 730 تا حداکثر 1450 میلیون ریال
- 25 مترمکعب: 910 تا حداکثر 1920 میلیون ریال
- 30 مترمکعب: 1100 تا حداکثر 2150 میلیون ریال
- 35 مترمکعب: 1250 تا حداکثر 2400 میلیون ریال
- 40 مترمکعب: 1380 تا حداکثر 2695 میلیون ریال
- 45 مترمکعب: 1500 تا حداکثر 2860 میلیون ریال
- 50 مترمکعب: 1730 تا حداکثر 3070 میلیون ریال
- 55 متر مکعب: 1870 تا حداکثر 3450 میلیون ریال
- 60 مترمکعب: 1990 تا حداکثر 3670 میلیون ریال
- 70 مترمکعب: 2150 تا حداکثر 3940 میلیون ریال
- 80 مترمکعب: 2400 میلیون تا حداکثر 4400 میلیارد ریال
- 90 متر مکعب: 269 و حداکثر قیمت 487 میلیون تومان
- سپتیک 100 مترمکعب دارای وزن 4.5 تن از 291 تا 499 میلیون تومان
در صورتی که ظرفیت مورد نظر شما در این محدوده وجود ندارد، لطفا با همکاران واحد فروش تماس بگیرید و به صورت تلفنی از قیمت مطلع شوید.
تولید کننده سپتیک تانک
کارخانه ناب ملل در تولید سپتیک تانک آماده سابقه ای طولانی دارد و تمامی استانداردهای لازم را رعایت میکند و افتخار این را دارد که به همه هموطنان عزیز خدمات مورد نظرشان را ارائه میدهد.
مهمترین کارخانه در زمینه تولید مخزن سپتیک پلی اتیلنی آماده، زمانی پا به عرصه تولید گذاشت که تعدادی از فارغ التحصیلان دانشگاههای معتبر همچون دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه صنعتی شریف به همراه دانشجویان دانشگاه تهران تصمیم گرفتند با تولید داخلی دستگاه سپتیکهای پیش ساخته پلی اتیلنی از خروج ارز جلوگیری کنند.
شرکتهای دیگری همچون پارس اتیلن کیش، آبنوس مکانیک، لوتوس و فراب صنعت نیز در این زمینه فعالیت دارند و از تولید کنندههای سپتیک تانک پیش ساخته و درجا شناخته میشوند.
کسایی –
سلام. روز بخیر. برای تخلیه چاه سپتیک در شهر تبریز هم شما خدمات دارید؟
naab zist –
سلام قربان. خیر. ناب ملل خدمات طراحی و تولید مخزن سپتیک تصفیه فاضلاب را در اختیار شما می گذارد.
امیر –
سلام و خسته نباشید ایا سپتیک تانک پلی اتیلن رو پیشنهاد می دید یا بتنی؟ برای ویلا باغ می خواستم
naab zist –
صد در صد پلی اتیلن. ولی با توجه به ارزان بودن مدل بتنی بعضی از مشتریان چشمان خود را روی معایب نمونههای بتنی می بندند.
alizad –
برای رفع مشکل چاه سپتیک چه باید کرد؟
naab zist –
یکی از مشکلاتی که کاربران سپتیک تانک با آن مواجه هستند، خروج چربی ها از لوله خروجی میباشد. این مشکل و در نهایت جلوگیری از گرفتگی چاه فاضلاب را میتوان با تخلیه و تنظیف منظم دستگاه حل کرد. همچنین میتوان سر راه خروجی از یک سیفون استفاده کرد تا از خروج چربی ها جلوگیری کرد.
asma –
آیا انگل توسط سپتیک تانک فاضلاب از بین می رود؟
naab zist –
انگل به هیچ عنوان توسط سپتیک فاضلاب از بین نمی رود لذا استفاده از پساب خروجی برای آبیاری فضای سبز توصیه نمیشود. فاضلاب خروجی عاری از مواد جامد و ذرات معلقی است که منافذ چاه فاضلاب را میبندند ولی دارای انواع انگلها و کرمها است که باید با گذشت زمان در لایههای درونی چاه فاضلاب تجزیه گردند.
nafi –
چه موادی نباید وارد سپتیک تانک فاضلاب انسانی شود؟
naab zist –
باید از ورود موادی که سبب کند شدن ته نشینی، شناورسازی و هضم لجن در داخل مخزن سپتیک فاضلاب میشوند، پیشگیری کرد. از جمله این مواد میتوان به روغن ها، چربی ها، الیاف کاغذ، پوشک، نوار بهداشتی و… اشاره کرد. همچنین باید از ورود موادی مانند حلال ها، اسیدها، رنگ های شیمیایی و سموم کشاورزی به داخل سپتیک پیشگیری شود.
sahi –
زمان تخلیه مخزن سپتیک فاضلاب خانگی چه زمانی است؟
naab zist –
زمان تخلیه مخازن فاضلاب خانگی به عواملی همچون ظرفیت، اندازه مصرف و مکان استفاده از سپتیک تانک فاضلاب خانگی بستگی دارد. در کل بعد از گذشت حدود 2 تا 5 سال باید مواد جامد جمع شده در گندانبارها توسط پمپ لجن کش تخلیه گردد.
pori –
در چه محل هایی استفاده از سپتیک تانک فاضلاب الزامی است؟
naab zist –
در پروژههایی که به دلیل بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی امکان حفر چاه جذبی وجود ندارد، همچنین در محلهایی که سازمان ها و ارگانهای محیط زیستی محدودیتهایی برای دفع فاضلاب اعمال کرده اند، استفاده از سپتیک تانک فاضلاب توصیه میشود.