از نظر تاریخی اسید فسفریک نخستین بار در قرن هجدهم میلادی کشف شد و کاربردهای آن با گذشت زمان گسترش یافت. امروزه این ماده شیمیایی به عنوان یکی از اساسی ترین مواد اولیه در بسیاری از فرآیندهای صنعتی شناخته می شود. تولید جهانی اسید فسفریک به ویژه به دلیل افزایش تقاضا در بخش کشاورزی و صنایع غذایی به طور مداوم در حال افزایش است. به طور کلی، این ترکیب نقشی کلیدی در تأمین امنیت غذایی و بهبود کیفیت محصولات صنعتی ایفا می کند.
فرمول شیمیایی آن H3PO4 و دارای خلوص 54% تا 85% در دو مدل خوراکی و صنعتی با نام شیمیایی اورتو فسفریک اسید تولید میشود.
اسید فسفریک چیست؟
یک اسید سه پروتونی است که میتواند با بازها واکنش دهد تا فسفات ها یا مشتقات دیگر را تشکیل دهد. این ویژگی آن را به ماده ای ایده آل برای تولید ترکیبات فسفاتی در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
اسید فسفریک به دو شکل عمده تولید می شود. یکی از طریق فرآیند مرطوب که برای تولید در مقیاس بالا و عمدتاً در صنایع کشاورزی به کار می رود و دیگری فرآیند حرارتی که محصولی با خلوص بالاتر تولید می کند و بیشتر در صنایع غذایی، دارویی و صنعتی کاربرد دارد.
هر سال در حدود 10 میلیون تن اسید فسفریک در ایالت متحده تولید می شود که در حدود 80% برای مصارف کشاورزی بکار می رود. در حدود 10% آن به عنوان اضافه شونده در تمیز کننده‌ها، پاک کننده‌ها، تولید حشره کش و به عنوان اضافه کننده خوراک دام استفاده می شود.
بقیه یعنی 10% به صورت خوراکی در تولید نوشابه‌های گاز دار مورد استفاده قرار می گیرد. روش تولید صنعتی این اسید از اضافه شدن اسید سولفوریک بر سنگ فسفات ایجاد می شود.
اسید فسفریک در دو نوع صنعتی و خوراکی موجود می باشد و مایعی بیرنگ، شفاف، بى بو و دارای طعم تند می‌باشد. این ماده شیمیایی از جمله پر کاربردترین مواد شیمیایی در صنعت است و برای نگهداری آن می توان از مخزن اسید استفاده کرد.
روشهای تولید اسید فسفریک
این ماده شیمیایی در اثر افزودن سولفوریک اسید روی فسفات کلسیم و یا ترکیب کانی‌های فسفات با سولفوریک اسید و در ایران از اثر اسید سولفوریک بر کانی های آپاتیتی اسید فسفریک تولید میشود. مدل خوراکی این ماده شیمیایی را از افزودن آب به P4O10 می‌سازند که اسید ضعیفی است و در شرایط عادی و مدت زمان کوتاه آن‌قدر نمی‌تواند خطرساز باشد.
تولید با فرآیند مرطوب یا تر
این روش رایج ترین روش تولید اسید فسفریک صنعتی است و به طور گسترده در صنایع کشاورزی برای تولید کودهای شیمیایی استفاده می شود. در این فرآیند سنگ فسفات که منبع اصلی فسفر است با اسید سولفوریک واکنش داده می شود.
محصول این واکنش اسید فسفریک به همراه گچ (کلسیم سولفات) و مقداری فلورید هیدروژن است. اسید حاصل از این روش معمولاً دارای ناخالصی هایی است و بیشتر برای کاربردهای صنعتی و کشاورزی استفاده می شود. فرآیند مرطوب از نظر اقتصادی به صرفه تر است و به دلیل تولید در مقیاس بزرگ بیشترین سهم تولید جهانی اسید فسفریک را دارد.
در این روش گچ تولید شده به عنوان یک محصول جانبی جدا می شود و اسید فسفریک پس از مراحل تصفیه اولیه برای استفاده در صنایع مختلف مانند تولید کودهای دی آمونیوم فسفات یا مونوآمونیوم فسفات آماده می شود.
تولید با فرآیند حرارتی
این روش برای تولید اسید فسفریک با خلوص بالا مناسب برای مصارف خوراکی و دارویی استفاده می شود. در فرآیند حرارتی ابتدا فسفر عنصری از سنگ فسفات تولید می شود. سپس فسفر در حضور اکسیژن به اکسید فسفر سوزانده می شود. واکنش اکسیداسیون به این صورت است:
P4+5O2→P4O10P_4 + 5O_2 → P_4O_{10}P4+5O2→P4O10
اکسید فسفر تولید شده در مرحله بعد با آب واکنش می دهد تا اسید فسفریک تولید شود:
P4O10+6H2O→4H3PO4P_4O_{10} + 6H_2O → 4H_3PO_4P4O10+6H2O→4H3PO4
اسید فسفریک حاصل از این روش بسیار خالص است و عمدتاً در صنایع غذایی، دارویی و تولید نوشیدنی ها به عنوان یک افزودنی ایمن استفاده می شود. این محصول عاری از ناخالصی های موجود در روش مرطوب است و می تواند به طور مستقیم در فرآورده های خوراکی و دارویی به کار رود.
مصارف اسید فسفریک
- در صنایع کشاورزی به عنوان ماده اولیه در تولید کودهای شیمیایی مانند دی آمونیوم فسفات و مونوآمونیوم فسفات استفاده می شود؛ فسفر یکی از عناصر حیاتی برای رشد ریشه، گل دهی و افزایش بازدهی محصولات کشاورزی است.
- اسید فسفریک در صنایع غذایی به عنوان یک افزودنی ایمن و چند منظوره به کار می رود. از این ماده برای تنظیم پی اچ محصولات غذایی، افزایش ماندگاری و ایجاد طعم اسیدی در محصولاتی مانند نوشابه های گازدار، آب نبات ها، مربا و ژله استفاده می شود. همچنین این اسید به عنوان عامل کلاته کننده در محصولات لبنی برای بهبود بافت و جلوگیری از تشکیل رسوبات کلسیمی به کار می رود. در تولید مکمل های غذایی، اسید فسفریک به عنوان منبع فسفر برای تقویت استخوان و دندان استفاده می شود.
- در صنایع دارویی این ماده شیمیایی به دلیل خلوص بالا و خواص شیمیایی خاص خود در تولید مکمل های معدنی فسفر، شربت های ضد سرفه و برخی داروهای ضد عفونی کننده استفاده می شود. همچنین این ماده در فرآیند تولید برخی داروها به عنوان کاتالیزور و تنظیم کننده درجه اسیدیته مورد استفاده قرار می گیرد. نقش مهم آن در تهیه داروهای مکمل فسفر برای درمان کمبود فسفات در بدن نیز حائز اهمیت است.
- از آن برای تولید فسفات های مورد استفاده در صنایع مختلف مانند تری سدیم فسفات و دی سدیم فسفات که در صنایع شوینده و تصفیه آب کاربرد دارند، استفاده می شود. این ماده همچنین در سنتز ترکیبات شیمیایی پیشرفته در صنایع پتروشیمی نقش دارد.
- از آن برای حذف زنگ زدگی و رسوبات سطحی فلزات مانند آهن و فولاد استفاده می شود و به آماده سازی سطح فلزات قبل از رنگ آمیزی یا آبکاری کمک می کند. این ویژگی باعث می شود که اسید فسفریک در تولید محصولات فلزی با کیفیت بالا نقش مهمی ایفا کند.
- در تصفیه آب این ماه شیمیایی به عنوان عامل جلوگیری از رسوب گذاری و کنترل سختی آب استفاده می شود. این ماده با کاتیون های کلسیم و منیزیم ترکیب می شود و از تشکیل رسوبات کربناتی که می توانند به لوله ها و تجهیزات آسیب برسانند جلوگیری می کند. همچنین این ماده به تنظیم درجه اسیدیته آب و بهبود کیفیت آن کمک می کند.
- اسید فسفریک در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم ها، لوسیون ها و شامپوها به کار می رود. این ماده به عنوان تثبیت کننده در فرمولاسیون محصولات آرایشی استفاده می شود تا تعادل اسیدی و بازی پوست حفظ شود و ماندگاری محصولات افزایش یابد.
- در آزمایشگاه ها و پژوهش های علمی، اسید فسفریک به عنوان یک ماده شیمیایی خالص برای انجام واکنش های شیمیایی خاص، آماده سازی نمونه ها و تنظیم پی اچ محلول ها استفاده می شود.
- این ماده به دلیل پایداری و خلوص بالا در تحقیقات زیستی، شیمیایی و دارویی اهمیت زیادی دارد.
مزایای اسید فسفریک
مهمترین مزایای این ماده شیمیایی عبارتند از:
- این ماده به دلیل خاصیت ملایم اسیدی خود، نسبت به سایر اسیدهای معدنی، ایمن تر و کمتر خورنده است.
- اسید فسفریک به دلیل قابلیت جذب بالا توسط خاک، به بهبود کیفیت خاک های فقیر و کم فسفات کمک می کند.
- نقش مهمی در تنظیم درجا اسیدیته، افزایش ماندگاری و بهبود طعم محصولات بسیار ارزشمند دارد.
- به عنوان ماده اولیه در تولید ترکیبات متنوع مانند فسفات ها و شوینده ها استفاده می شود.
- خواص ضدزنگ آن نیز در صنایع فلزی به پاکسازی و آماده سازی سطوح کمک می کند.
- خلوص بالای اسید فسفریک نیز از مزایای دیگر آن است که امکان استفاده در فرمولاسیون های حساس را فراهم می کند.
- اسید فسفریک صنعتی معمولاً حاوی ناخالصی های جزئی است که در کاربردهای غیر حساس مشکلی ایجاد نمی کند.
مصرف بیش از حد اسید فسفریک ممکن است باعث آلودگی خاک و منابع آبی به دلیل شستشوی فسفر اضافی شود که به پدیده اوتروفیکاسیون (افزایش غیرطبیعی مواد مغذی در آب ها) منجر می شود. این پدیده رشد جلبک ها را افزایش داده و به کاهش کیفیت آب و نابودی زیست بوم های آبی می انجامد.
بخارات آن ممکن است به دستگاه تنفسی آسیب برساند و تماس با پوست یا چشم ها موجب تحریک و سوختگی شود. همچنین تولید اسید فسفریک با استفاده از سنگ فسفات ممکن است منابع طبیعی را تخلیه کرده و به آلودگی محیط زیست در فرآیند استخراج و فرآوری منجر شود. در نهایت، هزینه های بالا برای تولید اسید فسفریک با خلوص بالا نیز از دیگر محدودیت های استفاده از آن است.
برخی نگرانی های بهداشتی وجود دارد که مصرف این اسید در تولید نوشابه باعث کاهش توانایی جذب کلسیم در بدن و ضعیف شدن استخوان ها می شود. محققان نتوانسته اند هیچ مدرکی در این مورد پیدا کنند، اما گفته اند که کاهش جذب کلسیم ممکن است در نتیجه مصرف زیاد نوشابه و مصرف کم شیر باشد.
نحوه نگهداری اسید فسفریک
نگهداری این ماده شیمیایی به دلیل خاصیت خورندگی و واکنش پذیری آن نیازمند رعایت اصول ایمنی و استفاده از ظروف و مخازن مناسب است. این ماده باید در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود تا از تماس با گرما، نور مستقیم خورشید و رطوبت جلوگیری شود.
این ماده شیمیایی باید دور از مواد قلیایی قوی، فلزات فعال مانند آلومینیوم و مواد اکسیدکننده نگهداری شود، زیرا ممکن است با این مواد واکنش داده و خطراتی ایجاد کند. برای حمل و نگهداری ایمن، ظروف و مخازن باید دارای برچسب مشخص با اطلاعاتی از قبیل نام ماده، غلظت و هشدارهای ایمنی باشند. در ادامه انواع مخازن قابل استفاده بمنظور نگهداری این ماده شیمیایی معرفی شده است:
- مخازن پلی اتیلن یا پلی پروپیلن به دلیل مقاومت بالا در برابر اسیدها و خاصیت خورندگی اسید فسفریک، یکی از بهترین گزینه ها برای نگهداری این ماده هستند. همچنین مخازن پلی پروپیلن از خوردگی جلوگیری می کند و برای نگهداری اسید فسفریک صنعتی و خوراکی، حتی در غلظت های بالا، بسیار مناسب است.
- مخازن فایبرگلاس تقویت شده با پوشش داخلی مقاوم به اسید، گزینه ای سبک و مقاوم برای ذخیره اسید فسفریک هستند. این مخازن معمولاً برای نگهداری در مقیاس بزرگ تر در صنایع استفاده می شوند و دوام بالایی در برابر شرایط محیطی دارند.
- مخازن استنلس استیل برای نگهداری طولانی مدت و در حجم های بزرگ مناسب هستند، اما باید اطمینان حاصل شود که پوشش داخلی در برابر خوردگی آسیب نبیند.
- برای مقادیر کوچک و نگهداری در آزمایشگاه ها، از ظروف شیشه ای مقاوم به حرارت و مواد شیمیایی مانند شیشه های بوروسیلیکاتی استفاده می شود اما برای ذخیره سازی در مقیاس بزرگ مناسب نیستند.
- برای حمل و نگهداری موقت اسید فسفریک از بشکه های پلاستیکی یا بشکه های فلزی با لایه داخلی مقاوم به اسید استفاده می شود. این بشکه ها به دلیل قابلیت حمل آسان و مقاومت مناسب در صنایع مختلف کاربرد دارند.
انواع اسید فسفریک
اسید فسفریک به دلیل خواص شیمیایی و کاربردهای متنوع، در صنایع گوناگونی استفاده می شود. این گستردگی در کاربردها، آن را به یکی از مواد شیمیایی استراتژیک و پر مصرف در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
اسید فسفریک کشاورزی
نوعی از اسید فسفریک صنعتی است که برای مصارف کشاورزی، به ویژه تولید کودهای شیمیایی و تنظیم pH خاک های قلیایی، طراحی شده است. این نوع معمولاً ارزان تر از گریدهای خوراکی و آزمایشگاهی است و خلوص آن در حدی است که نیازهای تغذیه ای گیاهان را تأمین کند.
اسید فسفریک معمولاً در تولید کودهای فسفاتی مانند دی آمونیوم فسفات و مونوآمونیوم فسفات استفاده می شود. برای تهیه کود، این ماده شیمیایی باید به دقت با مواد دیگر مانند آمونیاک ترکیب شود. این ترکیب باید در شرایط کنترل شده و با استفاده از تجهیزات مقاوم به اسید انجام شود. هنگام استفاده در خاک های کشاورزی برای کاشت درختان پسته، باید میزان مناسب و سازگار با نیاز خاک و گیاه اندازه گیری و استفاده شود تا از آلودگی منابع آبی جلوگیری شود.
اسید فسفریک خوراکی یا گرید غذایی
اسید فسفریک 85% یعنی گرید خوراکی معمولاً برای کنترل و تنظیم pH در انواع غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود. همانند سایر مواد شیمیایی که برای مصرف خوراکی در نظر گرفته شده اند، باید به تولید، حمل و نقل، روش استفاده و ذخیره آن نیز دقت و توجه زیادی شود.
این ماده شیمیایی با درجه غذایی معمولاً از ماده معدنی فسفر استخراج شده از سنگ ساخته می شود. سپس ماده معدنی سوخته و با آب مخلوط می شود تا واکنش ایجاد کند. اسید تولید شده به این روش گاهی اسید فسفریک “حرارتی” نامیده می شود. مدل 85 درصد، دارای گرید خوراکی در سطح مواد غذایی است و نباید از آن به عنوان یک اسید خطرناک تعبیر اشتباه شود.
صنایع تولیدکننده نوشیدنی ها معمولاً با تامین کنندگان اسید فسفریک گرید خوراکی 85% برای استفاده درون نوشیدنی‌های گازدار کار می کنند. تولیدکنندگان سس های سالاد و حتی برخی از شرکتهای تولید دسر از اسید فسفریک 85% گرید غذایی استفاده می‌کنند تا تضمین نمایند که مواد غذایی موجود در یخچال شما طعم خوب خود را حفظ می کند.
این گرید، مایع چسبناک بی رنگ و شفاف، بدون بو، ترش، نقطه ذوب 42.35 درجه سانتیگراد، به راحتی در آب حل می شود و در اتانول حل می شود؛ می تواند پوست را تحریک کرده و باعث التهاب شود و بافتهای بدن را از بین ببرد. و براحتی میتوان آن را در آب حل کرد. چگالی این ماده شیمیایی حدود 1.67 کیلوگرم در لیتر است و در گرید خوراکی دارای درجه اسیدیته 1.5 تا 2.5 بستگی به غلظت آن می باشد.
اسید فسفریک خوراکی به عنوان تنظیم کننده پی اچ و افزودنی در نوشیدنی های گازدار، مربا، ژله و سایر محصولات غذایی استفاده می شود. مقدار موردنیاز باید با دقت بالا توسط تجهیزات اندازه گیری تعیین شود تا از تغییرات نامطلوب در طعم یا ایمنی محصول جلوگیری شود. در فرآیند تولید، باید از تماس مستقیم اسید فسفریک با پوست یا چشم ها جلوگیری شود و تجهیزات مورد استفاده نیز از مواد غذایی تأیید شده باشند.
اسید فسفریک داروسازی
در داروسازی، اسید فسفریک با خلوص بالا به عنوان ماده اولیه در تولید مکمل های فسفر، داروهای ضدعفونی کننده و برخی ترکیبات شیمیایی به کار می رود. دوز مصرفی و نحوه ترکیب باید با دقت توسط متخصصان کنترل کیفیت و بر اساس استانداردهای دارویی تعیین شود. از آنجا که این ماده در فرمولاسیون داروها نقش حساسی دارد، تجهیزات و محیط کار باید کاملاً استریل و مطابق با دستورالعمل های GMP باشند.
اسید فسفریک شیمیایی
اسید فسفریک در تولید شوینده ها، مواد پاک کننده و ترکیبات فسفاته و در پاکسازی فلزات به عنوان ماده ضدزنگ و حذف کننده رسوبات فلزی به کار می رود. برای این منظور، محلول اسید با غلظت مناسب باید تهیه و با برس یا اسپری روی سطح فلز اعمال شود. پس از پاکسازی، سطح فلز باید با آب خالص شسته شود تا باقی مانده های اسیدی حذف گردد.
اسید فسفریک آزمایشگاهی
به دلیل خلوص بسیار بالا، در تحقیقات علمی، آزمایش های شیمیایی و فرمولاسیون های حساس استفاده می شود. این نوع اسید فسفریک دارای استانداردهای دقیق تری نسبت به سایر انواع است و در بسته بندی های کوچک تر ارائه می شود.
برای کارهای تحقیقاتی، اسید فسفریک با خلوص بالا به عنوان تنظیم کننده pH یا ماده واکنش دهنده استفاده می شود. هنگام رقیق سازی اسید، همیشه باید اسید را به آرامی به آب اضافه کرد (نه برعکس) تا از حرارت زیاد و پاشش اسید جلوگیری شود. محیط آزمایشگاه باید تهویه مناسب داشته باشد و تمامی مراحل زیر نظر فرد متخصص انجام شود.
قیمت اسید فسفوریک
- درصد خلوص اسید فسفریک یکی از عوامل مهم در تعیین کاربرد و قیمت آن است. خلوص بالاتر به دلیل نیاز به فرآیندهای پیچیده تر و کنترل کیفیت دقیق تر، هزینه بیشتری دارد. اسید فسفریک با خلوص خوراکی و دارویی اغلب گران تر از نوع صنعتی است، زیرا نیازمند تجهیزات پیشرفته و رعایت استانداردهای سختگیرانه تولید است.
- بسته بندی اسید فسفریک به نوع استفاده و بازار هدف بستگی دارد. بسته بندی های کوچک (مانند ظروف پلاستیکی 1 تا 20 لیتری) برای مصارف آزمایشگاهی و صنعتی کوچک و بشکه ها یا مخازن بزرگ (1000 لیتری یا بیشتر) برای مصارف عمده در صنایع استفاده می شوند. هزینه بسته بندی های مقاوم به اسید، مانند مخازن پلی اتیلن یا بشکه های مقاوم به خوردگی، بر قیمت نهایی تأثیرگذار است. نوع بسته بندی همچنین باید حمل و نقل ایمن و ذخیره سازی طولانی مدت را تضمین کند که خود می تواند به هزینه نهایی اضافه کند.
- هزینه تولید اسید فسفریک شامل هزینه های مواد اولیه (سنگ فسفات)، انرژی (برق و سوخت)، نیروی کار، نگهداری تجهیزات و سرمایه گذاری در فناوری است. همچنین هزینه های مرتبط با رعایت استانداردهای محیط زیستی و ایمنی، مانند مدیریت پسماندهای اسیدی و کاهش انتشار گازهای آلاینده، بخش دیگری از هزینه تولید را تشکیل می دهد. هرچه هزینه های تولید بالاتر باشد، قیمت نهایی محصول نیز افزایش می یابد.
- روش تولید اسید فسفریک (مرطوب یا حرارتی) تأثیر قابل توجهی بر هزینه ها و کیفیت محصول دارد. فرآیند مرطوب که بیشتر در تولید صنعتی استفاده می شود، اقتصادی تر است اما محصول نهایی خلوص پایین تری دارد. در مقابل، روش حرارتی که برای تولید اسید فسفریک با خلوص بالا (خوراکی یا دارویی) استفاده می شود، به تجهیزات پیچیده تر و انرژی بیشتری نیاز دارد، بنابراین هزینه تولید و قیمت نهایی آن بالاتر است.
- از آنجایی که بخش بزرگی از اسید فسفریک در بازار جهانی معامله می شود، نوسانات نرخ ارز به ویژه در کشورهایی که وابسته به واردات این ماده هستند، تأثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. اگر ارزش پول ملی کاهش یابد، قیمت اسید فسفریک وارداتی به طور قابل توجهی افزایش می یابد. همچنین تغییرات نرخ ارز می تواند هزینه های صادراتی را برای کشورهای تولیدکننده تغییر داده و بر رقابت پذیری آن ها در بازارهای جهانی اثر بگذارد. در ادامه جدول لیست قیمت اسید فسفریک ارائه شده است:
| نوع مصرف / نوع محصول | درصد خلوص | بسته بندی | برند | قیمت (تومان) |
| کشاورزی | 85% | بطری 1 لیتری | روتی فرت | 350,000 |
| صنعتی | 53% | 1000 گرمی | ایرانی | 170,000 |
| صنعتی | 53% | گالن 35 کیلوگرمی | ایرانی | 3,600,000 |
| خوراکی | 85% | 1000 گرمی | چینی | 190,000 |
| خوراکی | 85% | گالن 35 کیلوگرمی | چینی | 2,980,000 |
| خوراکی | 85% | مخزن 1650 کیلوگرمی | چینی | 135,000,000 |
| خوراکی | 85% | 1000 گرمی | کمکس | 194,000 |
| خوراکی | 85% | 100 گرمی | کمکس | 45,000 |
| خوراکی | 85% | گالن 35 کیلوگرمی | کمکس | 3,100,000 |
| خوراکی | 85% | مخزن 1650 کیلوگرمی | کمکس | 140,000,000 |
دستورالعمل نگهداری و استفاده از اسید فسفریک
برای استفاده از اسید فسفریک در کاربردهای مختلف، رعایت دستورالعمل های ایمنی و فنی ضروری است. این دستورالعمل ها شامل مراحل آماده سازی، کاربریو اقدامات احتیاطی هستند تا استفاده ایمن و مؤثر از این ماده تضمین شود. مراحل آماده سازی قبل از استاده از این ماده شیمیایی به شرح زیر است:
- قبل از استفاده از اسید فسفریک، باید برگه اطلاعات ایمنی ماده (ام اس دی اس) مطالعه شود تا اطلاعات کامل درباره خواص شیمیایی، خطرات احتمالیو نحوه کار با آن به دست آید.
- برای حمل و جابجایی اسید فسفریک، از تجهیزات مقاوم به اسید مانند پمپ ها، شیلنگ ها و ظروف نگهداری مناسب (پلی اتیلن، فایبرگلاس یا استنلس استیل با پوشش مقاوم) استفاده شود.
- افراد باید از تجهیزات ایمنی شامل دستکش ضد اسید، عینک ایمنی، ماسک مناسب برای بخاراتو لباس کار مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنند.
نکات ایمنی و خطرات اسید فسفریک
- تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع بخارات اسید، مکان نگهداری باید به خوبی تهویه شود.
- مخازن نگهداری باید از مواد اکسید کننده، قلیاها و فلزات فعال دور نگه داشته شوند.
- کارگران هنگام جابجایی یا کار با اسید فسفریک باید از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، عینک محافظ و لباس ضداسید استفاده کنند.
- مخازن و ظروف نگهداری باید به طور مرتب از نظر نشتی، آسیب یا خوردگی بررسی شوند تا از وقوع حوادث جلوگیری شود
- می تواند به پوست، چشم ها و دستگاه تنفسی آسیب برساند. در صورت تماس، ناحیه آسیب دیده باید فوراً با آب فراوان شسته شود.
- مخازن نگهداری اسید فسفریک باید در محیط خشک و خنک، دور از مواد ناسازگار مانند قلیاها و فلزات فعال قرار گیرند.
- پس ماندهای اسید فسفریک نباید به محیط زیست تخلیه شوند و باید طبق مقررات محلی دفع گردند.
- افرادی که با اسید فسفریک کار می کنند باید آموزش های لازم را در خصوص نحوه کار، نگهداری و اقدامات اضطراری دریافت کنند.
برای دفع پساب هایی که از کارخانجات صنعتی دفع می گردد و حاوی اسید فسفریک می باشد میتوان از سپتیک تانک جهت تصفیه فاضلاب آن ها استفاده کرد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.