سختی گیر موتورخانه

آب ورودی به موتورخانه‌ها معمولاً دارای املاح و ترکیباتی است که در درازمدت می توانند باعث ایجاد مشکلاتی در تجهیزات شوند. این ترکیبات، به ویژه یون‌های کلسیم و منیزیم، در دمای بالا رسوب کرده و موجب کاهش راندمان مبدل‌های حرارتی، لوله‌ها و سایر اجزا می شوند. در نتیجه، مصرف انرژی افزایش یافته و عمر مفید تجهیزات کاهش پیدا می کند.

برای جلوگیری از این مشکلات، از دستگاه‌های سختی گیر استفاده می شود که می توانند ترکیبات نامطلوب آب را کنترل کرده و مانع از ایجاد رسوب شوند. استفاده از دستگاه های سختی گیر موتورخانه علاوه بر افزایش طول عمر تجهیزات، موجب صرفه جویی در هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز خواهد شد.

سختی گیر موتورخانه چیست؟

دستگاهی است که برای حذف املاح معدنی و مواد سخت موجود در آب استفاده می شود. این املاح باعث تشکیل رسوب در دیگ‌ها، مبدل‌های حرارتی، پمپ‌ها و لوله‌ها می شوند که می تواند عملکرد سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی را کاهش دهد و عمر مفید تجهیزات را کوتاه کند.

سیستم‌های کاهش رسوب با استفاده از روش‌های مختلف آب را از این املاح مضر پاک کرده و از ایجاد رسوب جلوگیری می کند. این دستگاه‌ها در موتورخانه‌ها به حفظ عملکرد بهینه سیستم‌ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمک می کنند.

کاربردهای سختی گیر موتورخانه

• جلوگیری از تشکیل رسوب در دیگ‌های بخار
• افزایش راندمان مبدل‌های حرارتی
• کاهش خوردگی و زنگ زدگی در لوله‌ها و تجهیزات موتورخانه
• بهبود عملکرد چیلرهای جذبی و تراکمی
• کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات موتورخانه
• افزایش طول عمر پمپ‌ها و سایر تجهیزات مرتبط
• بهینه سازی عملکرد سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی
• کاهش مصرف سوخت و انرژی در دیگ‌های آب گرم
• جلوگیری از گرفتگی نازل‌ها و شیرهای کنترلی

روشهای مختلف رسوب گیری در موتورخانه

انتخاب نوع مناسب سختی گیر بستگی به کیفیت آب خام، ظرفیت موتورخانه، میزان مصرف آب و شرایط عملیاتی تجهیزات دارد. در موتورخانه‌های صنعتی معمولاً سختی گیر رزینی گزینه اول است، اما در برخی شرایط استفاده از اسمز معکوس یا سختی گیرهای الکترونیکی و مغناطیسی نیز می‌تواند مفید باشد.

دستگاه‌های مورد استفاده برای بهینه سازی کیفیت آب در موتورخانه‌ها از روش‌های مختلفی بهره می برند که هر کدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• در روش تبادل یونی، یون‌های سخت موجود در آب با یون‌های سدیم جایگزین می شوند. این تبادل یونی باعث می شود که احتمال تشکیل رسوب در تجهیزات گرمایشی کاهش یابد. سختی گیر رزینی نیاز به احیا دارد که معمولاً با استفاده از محلول نمکی انجام می شود. این فرآیند باعث می شود تا آب نرم تر شده و از تشکیل رسوب در دیگ‌های بخار یا مبدل‌های حرارتی جلوگیری شود.
• برخی از سیستم‌ها به کمک فیلترهای خاص، ذرات نامطلوب را از آب جدا می کنند. این فیلترها می توانند از جنس رزینی، سرامیکی یا کربنی باشند که هر کدام توانایی جذب ترکیبات خاصی را دارند. به عنوان مثال، فیلترهای کربنی می توانند در سیستم‌های چیلر استفاده شوند تا از رسوب مواد آلی در سیستم جلوگیری کنند.
• در روش الکترومغناطیسی با ایجاد یک میدان مغناطیسی قوی، ساختار مولکولی یون‌های محلول در آب تغییر کرده و مانع از تشکیل رسوبات می شود. این روش نیازی به مواد شیمیایی ندارد و هزینه نگهداری آن نسبتاً پایین است. از این سیستم می توان در چیلرها و برج‌های خنک کننده استفاده کرد، که با استفاده از این فناوری از گرفتگی لوله‌ها و کاهش راندمان سیستم‌ها جلوگیری می شود.
• یکی دیگر از روش‌های موثر برای حذف ترکیبات نامطلوب از آب در موتورخانه ها، استفاده از سیستم‌های اسمز معکوس است. این دستگاه‌ها با بهره گیری از غشاهای نیمه تراوا، املاح را از آب جدا کرده و آب تصفیه شده را به سیستم وارد می کنند. این فناوری بیشتر برای تصفیه آب با کیفیت بالا در سیستم‌های حساس مانند دیگ‌های بخار یا سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می شود که نیاز به آب بسیار نرم و پاک دارند.

مزایای استفاده از سختی گیر موتورخانه

• کاهش هزینه‌های عملیاتی با جلوگیری از تشکیل رسوب و افزایش راندمان تجهیزات
• افزایش عمر مفید تجهیزات مانند دیگ‌های بخار، مبدل‌های حرارتی و پمپ‌ها
• کاهش مصرف سوخت و انرژی به دلیل بهبود تبادل حرارتی در سیستم‌های گرمایشی
• کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات به دلیل کاهش رسوب و خوردگی در تجهیزات
• حفظ کیفیت عملکرد موتورخانه با جلوگیری از افت راندمان تجهیزات گرمایشی و سرمایشی
• کاهش استفاده از مواد شیمیایی مانند ضد رسوب و ضد خوردگی، که باعث صرفه جویی در هزینه‌ها می شود.
• بهبود جریان آب در لوله‌ها و تجهیزات با جلوگیری از گرفتگی ناشی از رسوبات
• دوست دار محیط زیست بودن با کاهش هدررفت انرژی و کاهش مصرف مواد شیمیایی مضر
• افزایش ایمنی موتورخانه با کاهش احتمال خرابی ناگهانی تجهیزات و جلوگیری از نشت یا ترکیدگی لوله‌ها

مشکلات ناشی از سختی آب در موتورخانه‌ها

سختی آب، به دلیل وجود املاحی مانند کلسیم و منیزیم، می تواند مشکلات متعددی در موتورخانه‌ها ایجاد کند. یکی از اصلی ترین مشکلات، تشکیل رسوب در دیگ‌های بخار، مبدل‌های حرارتی و لوله‌ها است که موجب کاهش راندمان تبادل حرارتی و افزایش مصرف سوخت می شود. علاوه بر این، خوردگی و زنگ زدگی تجهیزات به دلیل واکنش‌های شیمیایی املاح سخت با فلزات رخ می دهد که منجر به کاهش طول عمر قطعات و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می شود.

همچنین، مسدود شدن مسیرهای عبور آب در لوله‌ها و نازل‌ها باعث کاهش جریان و فشار آب شده و عملکرد سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی را مختل می کند. وجود املاح سخت در آب همچنین می تواند کیفیت آب را کاهش داده و نیاز به استفاده از مواد شیمیایی را افزایش دهد که خود هزینه‌های اضافی در پی دارد.

حجم مناسب سختی گیر موتورخانه

انتخاب حجم مناسب برای موتورخانه به عوامل مختلفی مانند تعداد افراد مصرف کننده، میزان مصرف آب، سختی آب منطقه و نوع کاربرد آن بستگی دارد. همچنین حجم سختی گیر باید متناسب با میزان مصرف آب در موتورخانه انتخاب شود تا عملکرد بهینه سیستم تضمین گردد. ظرفیتهای رایج سختی گیر موتورخانه ای عبارتند از:

• ظرفیتهای 10.000 تا 50.000 گرین:
  • مناسب برای موتورخانه های کوچک و ساختمان های مسکونی
  • معمولاً برای بویلرهای کم ظرفیت و تجهیزات گرمایشی سبک
• سختی گیرهای متوسط (50.000 تا 300.000 گرین)
  • مناسب برای موتورخانه های اداری، تجاری و صنعتی کوچک
  • استفاده در بویلرهای ظرفیت متوسط و سیستم های گرمایشی متوسط
• ظرفیتهای 300.000 تا 1.000.000 گرین:
  • مناسب برای موتورخانه های صنعتی و بیمارستانی
  • استفاده در دیگ های بخار صنعتی، چیلرها و مبدل های حرارتی بزرگ
• ظرفیت‌های 1.000.000 گرین به بالا
  • مناسب برای نیروگاه ها، صنایع بزرگ و تأسیسات با مصرف بالا
  • طراحی ویژه با تانک های بزرگ و سیستم های تبادل یونی قوی

مکان نصب سختی گیر آب در موتورخانه

محل نصب تجهیزات رسوب‌گیری در موتورخانه به عوامل مختلفی از جمله نوع سیستم گرمایشی، چیدمان تجهیزات و دسترسی به لوله کشی آب بستگی دارد. اما به طور کلی، نکات زیر برای نصب سختی گیر آب در موتورخانه مهم هستند:

1. قبل از دیگ بخار یا بویلر (Boiler) تا از ورود آب سخت به داخل دیگ جلوگیری کند. این کار از تشکیل رسوب در دیگ و کاهش بازدهی آن جلوگیری می کند.
2. بعد از منبع آب ورودی تا تمام آبی که وارد سیستم می شود، تصفیه شود.
3. سختی گیر باید در محلی نصب شود که دسترسی آسانی برای سرویس، تعمیر و تعویض رزین داشته باشد. فضای کافی اطراف دستگاه برای انجام این کارها ضروری است.
4. دور از منابع حرارتی مانند دیگ های بخار یا لوله های داغ تا از آسیب دیدن قطعات پلاستیکی یا الکترونیکی آن جلوگیری شود.
5. نزدیک به زهکش (درین) تا عملیات شستشو، احیا و تخلیه آب شور به راحتی انجام شود.
6. لوله های ورودی و خروجی سختی گیر باید به درستی به سیستم لوله کشی موتورخانه متصل شوند. بهتر است از لوله های با کیفیت و مقاوم در برابر خوردگی استفاده شود.
7. اگر سیستم رسوب زدایی از نوع الکتریکی است، باید نزدیک به یک منبع برق مطمئن نصب شود. همچنین، از اتصال به برق با ولتاژ مناسب اطمینان حاصل کنید.
8. در برخی سیستم های حذف رسوب، کنتور آب قبل از سختی گیر نصب می شود تا میزان آب ورودی به سیستم کنترل شود.
9. محل نصب باید مطابق با استانداردهای ایمنی و ساختمانی باشد تا از هرگونه خطر احتمالی جلوگیری شود.
10. نصب در ارتفاع مناسب تا امکان بازرسی و تعمیرات به راحتی فراهم شود.