لوله زهکش

لوله زهکش لوله ای است مشبک یا سوراخ دار از جنس سیمان، پلی اتیلن یا UPVC که بمنظور استخراج آب بیش از حد معمول موجود در زیر زمین مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده اصلی لوله‌های زهکش خارج نمودن آب اضافی دیواره چاه آب، زهکشی آب اضافی زیر چمن جهت جلوگیری از نشست آن هنگام آبیاری و خشک نمودن زیر فنداسیون ساختمان ها بمنظور جلوگیری از تخریب ابنیه در آینده است.

لوله زهکش چیست؟

لوله زهکش، لوله ای سوراخدار یا شیاردار است که سابقاً از جنس سفال، گل و سیمان ساخته می شد لیکن در حال حاضر از جنس پلی اتیلن، UPVC و بعضا پلیکا تولید می شود. قطر سوراخ‌ها و الگوی قرارگیری لوله های زهکش به‌گونه‌ای طراحی شده تا علاوه بر ورود آب، از ورود ذرات درشت خاک جلوگیری شود و از گرفتگی لوله جلوگیری شود.

لوله زهکش به صورت دفنی در زیر سطح زمین نصب می‌شود و نقش مهمی در مدیریت رطوبت خاک ایفا می‌کند. این لوله‌ها باید مطابق استانداردهای فنی مشخص تولید شوند تا دوام و کارایی لازم را داشته باشند.

کاربرد لوله‌های زهکشی

• در اراضی کشاورزی به منظور خارج کردن آب اضافه حاصل از آبیاری یا بارندگی و ایجاد توازن بین آب و اکسیژن خاک
• خارج کردن آب حاوی املاح مضر برای خاک و گیاه در اراضی کشاورزی که به دلایل مختلف خاک آنها شور یا قلیایی شده است.
• پایین آوردن سطح آب در جاهایی که نیاز می‌باشد
• کاهش فشار آب زیرزمینی
• در زمین‌های ورزشی یا تفریحی
• مقاوم سازی خاک و بستر در راه سازی و ساختمانها
• افزایش پایداری زمین، فونداسیون انواع سازه‌ها و راه سازی
• اطراف ساختمانها، پل ها، جاده‌ها و… زهکشی در این موارد مانع ازجمع شدن آب و در نتیجه جلوگیری از وقایع و خسارات گوناگون می‌شود.

چنانچه بخواهیم سیستم سپتیک تانک بصورت صحیح کار کند باید بعد از تصفیه پساب تا حدی که سوراخ‌های لوله‌های زهکشی گرفته نشود از طریق یک سیستم منهول پلی اتیلن و انتقال پساب به درون لوله‌های زهکشی بصورتی که در تصویر پایین نشان داده شده است، زمینه را برای جذب کامل پساب درون زمین که خود سرشار از مواد معدنی برای غنی سازی زمین کشاورزی می‌باشد، استفاده نمود.

لوله‌های مشبک در سایزهای بزرگ بیشتر در زیر زمینهای چمن ورزشگاه‌ها و استادیوم ها و همچنین زیر اتوبانهایی که تونلهای زیادی برای بازگشایی مسیر حفر شده است، کاربرد دارد. در این حالت نیمه بالای لوله‌های کاروگیت قطرهای بالا همچون سایز 1200 کاروگیت بصورت 180 درجه سوراخکاری می‌شود و نیمه پایین وظیفه انتقال آب سرریز شده به درون این لوله‌ها رو بر عهده دارد.

شاید به گوشتان خورده باشد که شرکتی سفارش دهد لوله زهکشی 360 درجه برای ایشان تهیه نمائید و برایتان سوال باشد که لوله مشبک 360 درجه به چه کاری می آید؟ آیا قرار است هر مقدار آبی که از قسمت بالای لوله وارد شده است از پایین لوله خارج شود؟ خیر.

لوله لترال با سوراخکاری 360 درجه در بدنه چاه‌ها مورد استفاده قرار می گیرد تا تمامی آب دیواره چاه رو گرفته و مانع از ریزش چاه گردد.

قیمت لوله زهکشی

به طور میانگین، قیمت لوله زهکش بدون پوشش از حدود 95 هزار تومان برای لوله PVC آغاز و تا 4.5 میلیون تومان به ازای هر متر لوله 800 کاروگیت 360 درجه سوراخکاری شده برای استفاده در بدنه چاه ادامه دارد.

همچنین لوله های زهکش پوشش دار از حدود 150.000 تومان برای سایز 110 میلیمتر آغاز و تا 57 میلیون ریال برای لوله سوراخدار سایز 800 میلیمتر جنس پلی اتیلن ادامه دارد. انتخاب محصول با کیفیت و استاندارد، تضمین دوام و عملکرد بهینه را فراهم می کند.

قیمت لوله زهکش به عوامل متعددی بستگی دارد که در انتخاب و خرید آن تأثیرگذار هستند.

• جنس لوله، یکی از مهم ترین عوامل است؛ معمولاً لوله های پلی اتیلن با کیفیت بالا، به دلیل مقاومت زیاد در برابر فشار، خوردگی و شرایط محیطی، قیمت بیشتری نسبت به لوله های PVC دارند.
• قطر لوله نیز نقش اساسی در تعیین قیمت ایفا می کند؛ لوله های با قطر بزرگ تر قیمت بالاتری دارند زیرا مواد اولیه بیشتری نیاز دارند و برای پروژه های بزرگ تر مناسب تر هستند.
• پوشش لوله زهکش با ژئوتکستایل نیز قیمت را افزایش می دهد اما باعث افزایش عمر و کارایی سیستم زهکشی می شود و از گرفتگی جلوگیری می کند.

کیفیت مواد مورد استفاده، نحوه مشبک کردن (سوراخکاری یا شیارزنی)، هزینه حمل تا محل پروژه، کیفیت خدمات پشتیبانی و گارانتی نیز سایر عوامل تاثیرگذار در قیمت لوله زهکش هستند.

مزایای لوله زهکش

لوله زهکش دارای مزایای زیادی می‌باشد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:

1. وزن سبک و عملکرد طولانی مدت: ساییدگی دیواره داخلی لوله‌های زهکش پلی اتیلن بسیار کم است. لوله زهکش پلی اتیلن در برابر اسیدها و دیگر مایعات تهاجمی بسیار مقاوم هستند.
2. سبک وزن ولی بسیار مقاوم: استحکام لوله زهکش پلی اتیلن در مقایسه با لوله‌های زهکش پی وی سی تا 60% بیشتر می‌باشد. استحکام لوله‌های زهکش با طرح موجدار دیواره بیرونی و نه با ضخامت دیواره، همانطور که برای لوله‌های دیواری جامد صدق می کند، تعیین می‌شود. برای نصب لوله‌های زهکش به دلیل وزن کم به نیروی انسانی کمتری نیاز است و می توان حتی در مناطق بسیار محدود هم آنها را نصب کرد.
3. هزینه عملیاتی پایین: هزینه حمل و نقل لوله‌های زهکش پلی اتیلن پایین است، و علت آن هم این است که مقادیر بیشتری از لوله‌های زهکش کاروگیت را می توان در یک کامیون در مقایسه با لوله‌های بتنی بارگیری کرد.
4. آسیب کمتر در حین نگهداری و جابجایی: بدلیل جنس بدنه لوله‌های سوراخدار پلی اتیلن، بهنگام جابجابب مشکلی برای این لوله‌ها پیش نخواهد آمد.
5. انعطاف پذیری بالا: به دلیل انعطاف پذیری، لوله‌های زهکش کاروگیت می توانند به راحتی در برابر نشستهای طبیعی بدون ایجاد ترک یا نشتی مقاومت کنند. برای چرخش نیازی به اتصالات ندارند. مواد اولیه کمتر در مقایسه با لوله‌های پی وی سی که در داخل دیوارها کار گذاشته می‌شوند، برای ساخت آنها مصرف می‌شود. لوله زهکش کاروگیت دارای بازدارنده UV است و ممکن است در بالای زمین استفاده شود. در پایان چرخه عمر لوله‌های مشبک قابل بازیافت است.
6. مقاومت در برابر خوردگی: لوله‌های زهکش پی وی سی غیر رسانای برق هستند و در برابر واکنشهای الکتروشیمیایی ناشی از اسیدها، بازها و نمک ها که باعث خوردگی فلزات می‌شوند، مصون هستند.
7. مقاومت شیمیایی: لوله‌های زهکش PVC در دماهای تا 140 درجه فارنهایت در برابر طیف گسترده ای از واکنشهای شیمیایی مقاومت نشان می دهند و در برابر مواد شیمیایی که معمولاً در خانه‌ها یافت می‌شوند یا استفاده می‌شوند مقاوم هستند.
8. مقاومت بالای لوله‌های مشبک در برابر سایش: لوله‌های زهکش در برابر سایش و فرسایش مقاومت فوق العاده ای از خود نشان می دهند.
9. قدرت ضربه پذیری لوله زهکش: در شرایط عادی، لوله‌های زهکش پلی اتیلن و پی وی سی در مقایسه با لوله‌های ساخته شده از خاک رس، بتن و سایر مواد معمولی از مقاومت نسبتاً بالایی در برابر ضربه برخوردارند.
10. ظرفیت جریان سیال در داخل لوله زهکشی: دیواره صاف داخلی به لوله اجازه می دهد تا در شیبهای مسطح تر نصب شود و همچنان قابلیت جریان سیال را حفظ کند.

کارخانه لوله زهکش ناب ملل آمادگی خود را برای سوراخدار نمودن لوله‌های کاروگیت دوجداره با دستگاه سی ان سی و طبق نقشه کارفرما و مشاور اعلام می نماید. قطر سوراخ‌های لوله زهکش طبق نقشه با مته سایز مشخص تعیین می‌شود.

استانداردهای لوله زهکش

در ایران، استاندارد ملی 9146 مهم ترین مرجع فنی برای لوله های زهکش پلاستیکی است که ویژگی هایی مانند نوع سوراخ کاری، مقاومت حلقوی، و مشخصات ابعادی را تعیین می کند. این استاندارد سه نوع الگوی سوراخ (در دو طرف، در نیمه پایینی، یا به صورت کامل در محیط لوله) را تعریف کرده و ابعاد معمول سوراخ ها را بین 1.5 تا 2.5 میلی متر با طول 10 تا 20 میلیمتر مشخص می کند.

استانداردهای بین المللی مانند ASTM F405 و DIN 1187 نیز در زمینه طراحی لوله های پلی اتیلن کاروگیت و PVC کاربرد دارند. این مراجع، مقاومت در برابر فشار خاک (معمولاً SN4 یا SN8)، پایداری حرارتی و دوام شیمیایی را الزامی می دانند. همچنین استاندارد اروپایی EN 13476 لوله های دوجداره زهکش را با جزئیاتی مانند ابعاد اسمی، مقاومت مکانیکی و قابلیت بازیافت پوشش می دهد.

در تمام این استانداردها، رعایت اصول طراحی سوراخ ها، انتخاب مواد مقاوم در برابر خوردگی و نصب صحیح با استفاده از فیلتر ژئوتکستایل، عوامل کلیدی برای عملکرد بلندمدت و جلوگیری از گرفتگی لوله ها محسوب می شود.

نحوه سوراخکاری لوله زهکش

سوراخ کاری لوله زهکش، نقشی کلیدی در کارایی آن دارد، زیرا مستقیماً بر میزان جمع آوری آب و جلوگیری از گرفتگی تأثیر می گذارد. به طور معمول، لوله های زهکش به صورت سوراخ دار در بدنه تولید می شوند تا آب موجود در خاک بتواند به راحتی وارد لوله شده و تخلیه شود. این سوراخ ها بسته به نوع پروژه و استاندارد تولید، در اشکال و الگوهای مختلف ایجاد می شوند.

معمول ترین روش، سوراخ کاری به شکل شیاری یا منفذی است، یعنی روی بدنه لوله، سوراخ هایی باریک و کشیده ایجاد می شود که از عبور ذرات درشت خاک جلوگیری کند اما به آب اجازه ورود بدهد. محل قرارگیری سوراخ ها معمولاً در نیمه پایینی لوله است، به طوری که از ورود شن و ماسه جلوگیری شده و جذب آب از نواحی پایین تر خاک ممکن باشد.

در برخی موارد خاص، سوراخ ها به صورت تمام محیطی یا در دو نوار جانبی طراحی می شوند که باعث افزایش دبی ورودی آب می گردد، هرچند خطر گرفتگی نیز افزایش می یابد.

ابعاد استاندارد سوراخ ها معمولاً بین 1.5 تا 2.5 میلی متر عرض و 10 تا 10 میلی متر طول دارند و تراکم آن ها بین 100 تا 250 عدد در هر متر طول متغیر است. این اعداد باید به گونه ای تنظیم شوند که حدود ۱ تا ۲ درصد از سطح جانبی لوله باز باشد؛ میزانی که بین سرعت ورود آب و جلوگیری از نفوذ ذرات تعادل برقرار می کند.

در تولید صنعتی، عملیات سوراخ کاری با دستگاه های اتوماتیک انجام می شود که دقت بالایی در یکنواختی و تکرار سوراخ ها دارند. در مواردی که خطر ورود ذرات ریز خاک وجود دارد، سطح لوله پس از سوراخ کاری با یک لایه ژئوتکستایل یا فیلتر مصنوعی پوشانده می شود تا از گرفتگی زودهنگام جلوگیری شود.

به طور خلاصه، نوع، تعداد، ابعاد و محل سوراخ ها در طراحی لوله زهکش کاملاً مهندسی شده است و باید مطابق استانداردهایی مانند ISIRI 9146 یا ASTM F405 انجام شود تا عملکرد زهکشی بهینه و پایدار در طول زمان تضمین گردد.

انواع روشهای زهکش

• زهکش رو باز: در این نوع زهکشی مقطع کانال معمولا به صورت ذوزنقه ای می‌باشد.
• زهکش لوله ای: در سه نوع سفالی، پلاستیکی و سیمانی
• زهکش لانه موشی: معمولا در مناطقی بکار میرود که مواد آلی آن زیاد است و برای یک فصل زراعی کاربرد دارد.
• زهکش عمودی: بصورت چاه عمل میکند. در این نوع زهکشی باید آب جمع شده در چاه بصورت مکش به محل مناسبی انتقال یابد. به عمل تخلیه آب از جاه زهکشی دیواترینگ (Dewatering) گویند.
• زهکش حائل: عمق این نوع زهکشها معمولا در حدود 2 تا 2.5 متر است و بیشتر برای جدا کردن دو قطعه زمین اراضی بکار میرود تا آبی که از زمین مجاور میآید وارد اراضی مورد نظر نشود.

انواع لوله زهکش

بنا بر دلایل مختلف ممکن است در مناطق کشاورزی، ساختمانی، ورزشی و… در داخل یا بر روی سطح زمین آب اضافی وجود داشته باشد که استمرار وجود این آب اضافه باعث به وجود آمدن آسیبهایی به زمین، خاک و ابنیه می‌شود. به همین دلیل واجب است به نوعی این آب اضافی را خارج کرد. زهکشی به وسیله لوله‌های مخصوص به نام لوله‌های زهکشی اعم از کاروگیت و یا پی وی سی انجام می گیرد.

لوله زهکش پی وی سی

این نوع از لوله زهکشی در چهار قطر 110 میلیمتر، 125، 160 و 200 میلیمتر به صورت کلافهای 40 متری و 100 متری به صورت مشبک و نیمه مشبک (نیم دور سوراخ یا تمام دور سوراخ) ساده و الیاف دار تولید و عرضه می‌شود. لوله زهکش پی وی سی بر خلاف دیگر لوله‌های زهکش برای عمق دفن تا 2 متری زیر خاک و بدون تردد می توان از آن استفاده کرد.

لوله زهکش پلی اتیلن

این لوله ها خود به دو نوع لوله مشبک پلی اتیلن تک جداره و کاروگیت تقسیم بندی می شوند که بدلیل قیمت مناسب تر لوله سوراخ دار دوجداره در تیتر یعدی به معرفی آنها خواهیم پرداخت. مزیت اصلی این مدل لوله ها نسبت به لوله لترال یو پی وی سی سایزبندی متنوع آنهاست.

در حالیکه لوله های زهکش یو پی وی سی تنا تا سایز 400 قابل تولید هستند و صرفا تا سایز 200 میلیمتر بصورت الیاف دار در بازار موجود می باشد؛ لوله پلی اتیلن زهکش در تمامی سایزها قابلیت تولید دارد. بطور مثال برای زهکشی بدنه چاه امکان استفاده از نمونه‌های UPVC وجود ندارد ولی براحتی می توان لوله پلی اتیلن دوجداره را بصورت 360 درجه سوراخکاری نموده و بدین منظور استفاده نمود.

لوله زهکش کاروگیت

لوله زهکش کاروگیت یا همان لوله پلی اتیلن دوجداره یکی از بهترین نوع لوله‌های مشبک امروز در نوع خود می‌باشد. این لوله از قطر 110 میلیمتر تا 3200 میلیمتر تولید میشود. که بیشترین استفاده در زهکشی تا قطر 1200 میلیمتر می‌باشد. لوله‌های زهکشی کاروگیت به صورت شاخه‌های 6 متری و اتصال سرخود به صورت نیم دور سوراخ (نیمه مشبک) و یا تمام دور سوراخ می توان در زهکشی از آن استفاده کرد.

از مهمترین مزیت لوله زهکش کاروگیت به لوله پی وی سی تغییر در سفارش آن می‌باشد. مشبک و نیمه مشبک بودن و قطر سوراخ در لوله زهکشی پی وی سی به علت قالبی بودن ثابت می‌باشد و امکان تغییر را ندارد. ولی در لوله کاروگیت قطر سوراخ، تعداد سوراخ و… بسته به سفارش کارفرما کلا قابل تغییر می‌باشد.

نحوه نصب لوله زهکش

لوله های زهکشی معمولاً برای انتقال آب باران و آب‌های سطحی و زیرزمینی به نقاط دیگر استفاده می شوند. رعایت شیب مناسب در نصب این لوله ها برای کارایی بهتر سیستم زهکشی بسیار حیاتی است. مراحل نصب به شرح زیر است:

حفاری خندق: با استفاده از بیل، گودالی به عرض تقریبی دو برابر قطر لوله زهکش و حداقل عمق 60 سانتی متر حفر کنید. در صورت وجود ریشه های گیاه، آنها را برش دهید تا لوله بتواند به صورت مستقیم یا با خمیدگی کم در خندق قرار گیرد.

نصب میخ های چوبی و کشیدن ریسمان: برای تعیین شیب، میخ های چوبی را به فاصله حدود هر 1.2 متر در امتداد خندق نصب کنید. سپس ریسمان یا سیمی را به میخ اول و دوم وصل کنید و با استفاده از ابزار تراز، شیب حداقل 3 میلی متر به ازای هر 30 سانتی متر را روی ریسمان تنظیم کنید. این کار را برای تمام میخ ها تکرار کنید تا خط شیب مشخص شود.

تنظیم کف خندق: با استفاده از متر و ریسمان، فاصله بین کف خندق و ریسمان را در نقاط مختلف اندازه گیری کنید. خاک را در صورت لزوم اضافه یا کم کنید تا کف خندق در تمام طول شیب یکسان و دقیق حفظ شود. پس از اصلاح، خاک را با فشار مناسب فشرده کنید.

برداشتن میخ ها و آماده سازی کف خندق: پس از تنظیم شیب و فشرده سازی خاک، میخ ها و ریسمان را بردارید.

استفاده از پارچه ژئوتکستایل: پارچه ژئوتکستایل را به صورت کامل در کف و اطراف خندق پهن کنید. این پارچه مانع ورود خاک و شن به داخل سوراخ های لوله زهکش شده و از گرفتگی جلوگیری می کند.

ریختن بستر ماسه: حدود 5 سانتیمتر ماسه یا شن ریزدانه در کف خندق بریزید و با چنگک سطح آن را صاف و شیب کف را حفظ کنید.

قرار دادن لوله زهکش: لوله زهکش را به گونه ای در خندق قرار دهید که سوراخ های آن رو به پایین باشد تا آب به راحتی وارد لوله شود.

پرکردن اطراف لوله با شن: خندق را تا حدود 10 تا 15 سانتی متر بالاتر از لوله با شن پر کنید و به آرامی کوبیده و فشرده کنید.

پیچاندن پارچه ژئوتکستایل: لبه های پارچه را روی شن اطراف لوله بپیچید تا از ورود خاک جلوگیری شود.

پرکردن نهایی خندق: باقی مانده خاک و کلوخ را روی پارچه بریزید و با دقت کوبیده و مسطح کنید.

خرید لوله زهکش

خرید لوله زهکش مناسب، یکی از مهم‌ترین مراحل در اجرای سیستم‌های زهکشی موثر و پایدار است. برای انتخاب بهترین لوله زهکش باید به چند نکته کلیدی توجه کنید:

انتخاب جنس لوله:
لوله‌های زهکش پلی اتیلن به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر فشارهای خارجی، خوردگی و مواد شیمیایی، طول عمر بیشتر و نصب آسان‌تر، بهترین گزینه برای زهکشی به شمار می‌رود. لوله‌های PVC نیز مناسب هستند ولی در برابر ضربه و فشار کمتر مقاوم‌اند.

انتخاب قطر لوله:
قطر لوله باید متناسب با حجم آب زهکشی و وسعت منطقه انتخاب شود. برای زمین‌های کوچک‌تر لوله‌های با قطر 40 تا 63 میلی‌متر کافی است، اما در پروژه‌های بزرگ‌تر یا زمین‌هایی با نفوذپذیری کم و حجم آب زیاد، قطر لوله باید افزایش یابد تا از گرفتگی و پرشدن زودهنگام جلوگیری شود.

انتخاب پوشش و طراحی سوراخ‌ها:
لوله زهکش باید دارای سوراخ‌ها یا شیارهای استاندارد و به اندازه کافی باشد تا آب به راحتی وارد لوله شود. علاوه بر این، لوله‌ها معمولاً با پوشش ژئوتکستایل یا پارچه فیلتر به بازار عرضه می‌شوند که از ورود خاک و ذرات ریز به داخل لوله جلوگیری کرده و مانع گرفتگی می‌شود. در صورتی که لوله بدون پوشش خریداری می‌کنید، حتماً باید هنگام نصب آن را با ژئوتکستایل مناسب بپوشانید.

رعایت استانداردها و بازرسی کیفیت تولید:
از برندها و تولیدکنندگان معتبر با گواهی‌های استاندارد ملی و بین‌المللی خرید کنید. لوله‌های استاندارد علاوه بر تضمین کیفیت، دوام و عمر طولانی‌تری دارند و در مقابل شرایط محیطی و مواد شیمیایی مقاومت بهتری نشان می‌دهند.

مد نظر قرار دادن قابلیت اتصال و نصب آسان:
لوله زهکش باید دارای اتصالات استاندارد و قابل اطمینان باشد تا در نصب مشکلی ایجاد نشود و سیستم به صورت یکپارچه و بدون نشتی عمل کند.

قیمت و صرفه اقتصادی:
قیمت لوله زهکش تابع جنس، قطر، ضخامت و برند آن است. هنگام خرید، قیمت را با کیفیت و استاندارد محصول مقایسه کنید تا بهترین ارزش را دریافت کنید.

سایزبندی لوله زهکش

سایزبندی لوله زهکش یو پی وی سی از 90 میلیمتر آغاز و در سایزهای 110، 125، 160، 200، 225، 250، 280، 300، 315، 400، 455، 500، 550 و نهایتا تا 600 میلیمتر موجود می‌باشد. بعد از این سایز می بایست شما درخواست خود را از لوله مشبک یا زهکش به لوله کاروگیت شیاردار تغییر دهید.

تفاوت لوله زهکش و لترال

لوله زهکش و لوله لترال با وجود شباهت ظاهری، کاربردهای متفاوتی دارند. لوله زهکش برای جمع آوری و هدایت آب اضافی خاک طراحی شده و دارای سوراخ هایی در دیواره است تا آب وارد لوله شود و از آن خارج گردد. این لوله ها در زهکشی زمین های کشاورزی، اطراف ساختمان ها و مسیر جاده ها استفاده می شوند و معمولاً به صورت مدفون در خاک قرار می گیرند.

در مقابل، لوله لترال بخشی از سیستم آبیاری قطره ای یا بارانی است و وظیفه آن رساندن آب از لوله اصلی به قطره چکان ها یا آبپاش هاست. این لوله ها معمولاً بدون سوراخ بوده و روی سطح یا کمی زیر خاک نصب می شوند. در واقع، زهکش برای تخلیه آب و لترال برای توزیع آب ساخته شده است. تفاوت اصلی آنها در هدف عملکرد، محل نصب و نوع طراحی سوراخ هاست.

تفاوت سوراخکاری و شیاربندی در لوله‌های زهکش

تفاوت شیاربندی و سوراخ کاری در لوله زهکش به نوع برش هایی برمی گردد که برای ورود آب به داخل لوله ایجاد می شوند. هر دو روش با هدف جمع آوری آب از محیط اطراف طراحی شده اند، اما از نظر شکل، عملکرد، میزان دبی ورودی و مقاومت در برابر گرفتگی با هم تفاوت دارند.

در سوراخ کاری، روی بدنه لوله زهکش سوراخ هایی دایره ای یا بیضوی با قطر مشخص (معمولاً بین 1.5 تا 2.5 میلی متر) ایجاد می شود. این روش ساده تر است و بیشتر در لوله های پلی اتیلن یا UPVC مورد استفاده قرار می گیرد. لوله هایی که به روش سوراخ کاری تولید می شوند، در پروژه هایی به کار می روند که دبی ورودی آب زیاد نیست یا خطر گرفتگی پایین است. سوراخ های دایره ای نسبت به شیارها مقاومت مکانیکی بالاتری برای لوله حفظ می کنند، اما ممکن است در جذب یکنواخت آب محدودیت هایی داشته باشند.

در مقابل، شیاربندی شامل ایجاد برش های خطی، باریک و کشیده روی سطح لوله است؛ شیارها معمولاً در امتداد محیطی یا طولی بدنه قرار می گیرند و سطح باز بیشتری نسبت به سوراخ های نقطه ای ایجاد می کنند. این باعث می شود لوله های شیاردار دبی جذب بالاتری داشته باشند و برای زمین هایی با رطوبت بالا یا نفوذپذیری پایین مناسب تر باشند. با این حال، اگر فیلتراسیون مناسبی در اطراف لوله انجام نشود (مثلاً با استفاده از ژئوتکستایل یا شن شسته)، خطر ورود ذرات ریز و گرفتگی شیارها بیشتر از سوراخ ها خواهد بود.

به طور کلی، سوراخ کاری برای زهکشی های معمولی، اقتصادی تر و مقاوم تر است، در حالی که شیاربندی برای شرایطی که سرعت بالاتر جذب آب مورد نیاز است، گزینه بهتری محسوب می شود. انتخاب بین این دو روش باید بر اساس شرایط خاک، نوع پروژه، حجم آب زهکش شده و سطح ریسک گرفتگی انجام گیرد.

مطلب مرتبط: لوله مانیسمان