هر دو مدل سیستمهای سپتیک هوازی و بی هوازی نقش مهمی در تصفیه فاضلاب ایفا می کنند، اما انتخاب هر یک از آنها به شرایط محیطی، نوع فاضلاب و اهداف تصفیه بستگی دارد. نمونه های هوازی به دلیل سرعت بالا و کارایی در حذف آلاینده‌ها، برای فاضلاب‌های شهری و صنعتی با غلظت بالای مواد آلی مناسب هستند. از سوی دیگر، مدلهای بی هوازی به دلیل کم مصرف بودن و قابلیت تولید بیوگاز، در صنایع و مناطق دورافتاده کاربرد بیشتری دارند. در نهایت، ترکیب این دو سیستم می تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های تصفیه فاضلاب کمک کند.
سپتیک تانک های هوازی
در این مدل، تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب با استفاده از میکروارگانیسم‌هایی انجام می شود که برای فعالیت خود به اکسیژن نیاز دارند. این میکروارگانیسم‌ها با مصرف اکسیژن، مواد آلی را به دی اکسید کربن، آب و سایر ترکیبات ساده تجزیه می کنند. این فرآیند به عنوان اکسیداسیون بیولوژیکی شناخته می شود و معمولاً در محیط هایی با غلظت بالای اکسیژن انجام می گیرد.
مزایای آنها عبارتند از:
- به دلیل وجود اکسیژن، سرعت تجزیه مواد آلی در این نوع سپتیک تانک بسیار بالا است.
- فرآیند هوازی معمولاً بوهای نامطبوع کمتری تولید می کند، زیرا ترکیبات بودار مانند سولفید هیدروژن به سرعت تجزیه می شوند.
- قادرند درصد بالایی از مواد آلی و نیتروژن را از فاضلاب حذف کنند.
و معایب شان در ادامه ذکر شده است:
- برای تأمین اکسیژن مورد نیاز، معمولاً از دستگاه‌های هوادهی استفاده می شود که انرژی زیادی مصرف می کنند.
- تغییرات دما و pH می تواند بر عملکرد میکروارگانیسم‌های هوازی تأثیر بگذارد.
مهمترین کاربردهای آنها عبارتند از:
- تصفیه فاضلاب شهری به دلیل سرعت بالا و کارایی در حذف آلاینده‌ها.
- در صنایع غذایی برای فاضلاب‌های با غلظت بالای مواد آلی.
- تصفیه فاضلاب بیمارستانی به دلیل حساسیت بالای این نوع فاضلاب.
- در صنایع شیمیایی و دارویی برای تجزیه ترکیبات آلی پیچیده.
- تصفیه فاضلاب در مناطق مسکونی کوچک مانند مجتمع‌های آپارتمانی.
- استخرهای پرورش ماهی برای حفظ کیفیت آب و حذف مواد آلی.
- صنایع نساجی برای کاهش بار آلاینده‌های آلی و رنگ‌ها.
- تصفیه فاضلاب در فرودگاه‌ها و پایانه‌ها به دلیل حجم بالای فاضلاب تولیدی.
سپتیک تانک های بی هوازی
در نمونه های بی هوازی، تجزیه مواد آلی بدون حضور اکسیژن انجام می شود. در این فرآیند، میکروارگانیسم‌های بی هوازی مواد آلی را به گازهایی مانند متان و دی اکسید کربن و همچنین ترکیبات ساده تر تجزیه می کنند. این روش معمولاً در محیط‌های بسته و بدون دسترسی به اکسیژن انجام می گیرد.
مزایای این مدل انباره های تعفن عبارتند از:
- این سیستم‌ها به دلیل عدم نیاز به هوادهی، انرژی کمتری مصرف می کنند.
- گاز متان تولید شده در این فرآیند می تواند به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرد.
- در مقایسه با سیستمهای هوازی، حجم لجن تولیدی در سیستمهای بی هوازی کمتر است.
همچنین از مهمترین معایب آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرآیند بی هوازی معمولاً کندتر از فرآیند هوازی است.
- در این سیستم‌ها ممکن است ترکیبات بودار مانند سولفید هیدروژن تولید شود.
- برخی مواد سمی می توانند فعالیت میکروارگانیسم‌های بی هوازی را مختل کنند.
کاربردهای این مدل سیستم تصفیه فاضلاب به شرح زیر است:
- تصفیه فاضلاب صنعتی مانند صنایع کاغذ، نساجی و شیمیایی.
- تولید بیوگاز در مزارع پرورش دام و مراکز تولید مواد غذایی.
- تصفیه فاضلاب در مناطق دورافتاده به دلیل کم مصرف بودن.
- استفاده در صنایع تولید نوشیدنی‌ها مانند آبجوسازی و تولید نوشابه.
- تصفیه فاضلاب کشاورزی برای مدیریت پسماندهای آلی.
- مراکز دفن زباله برای تجزیه مواد آلی و تولید گاز.
- صنایع تولید نشاسته و قند برای کاهش بار آلاینده‌های آلی.
- تصفیه فاضلاب در روستاها و جوامع کوچک به دلیل هزینه پایین و نگهداری آسان.
تفاوت‌های سپتیک هوازی و بی هوازی
- مدلهای هوازی برای تجزیه مواد آلی به اکسیژن نیاز دارند، در حالی که سیستمهای بی هوازی در محیط فاقد اکسیژن فعالیت می کنند.
- فرآیند هوازی به دلیل فعالیت سریع میکروارگانیسم‌ها، تجزیه مواد را سریع تر انجام می دهد، اما فرآیند بی هوازی کندتر است.
- سیستمهای هوازی به دلیل استفاده از تجهیزات هوادهی، انرژی بیشتری مصرف می کنند، اما نمونه های بی هوازی انرژی کمتری نیاز دارند.
- در هوازی، مواد آلی به آب و دی اکسید کربن تبدیل می شوند، اما در بی هوازی، متان و دی اکسید کربن تولید می شود.
- سیستمهای هوازی به دلیل تجزیه کامل مواد، بوهای کمتری ایجاد می کنند، در حالی که بی هوازی ممکن است بوهای نامطبوع (مانند سولفید هیدروژن) تولید کند.
- هوازی به دلیل رشد بیشتر میکروارگانیسم‌ها، لجن بیشتری تولید می کند، اما بی هوازی لجن کمتری ایجاد می نماید.
- میکروارگانیسم‌های بی هوازی به مواد سمی حساس تر هستند، در حالی که سیستمهای هوازی مقاومت نسبی بیشتری دارند.
- سیستمهای بی هوازی با تولید بیوگاز (متان) قابلیت تولید انرژی دارند، اما هوازی فاقد این ویژگی است.
- هزینه راه اندازی سیستمهای هوازی به دلیل نیاز به تجهیزات پیچیده بالاتر است، اما بی هوازی مقرون به صرفه تر است.
- سیستمهای هوازی در حذف نیتروژن (مانند نیتریفیکاسیون) مؤثرترند، اما بی هوازی عملکرد ضعیف تری در این زمینه دارد.
با توجه به مطالب بالا هزینه راه اندازی سیستمهای هوازی بالاتر است، اما سیستمهای بی هوازی مقرون به صرفه تر بوده و برای مناطق دور افتاده یا صنایع با پسماندهای آلی سنگین مناسب ترند. انتخاب بین این دو سیستم به عوامل محیطی، نوع آلاینده‌ها و اهداف تصفیه بستگی دارد.
در انتها پیشنهاد می نمائیم برای خرید سپتیکهای پلیمری بعنوان پرکاربردترین سیستم سپتیک بی هوازی به صفحه سپتیک تانک پلی اتیلنی مراجعه فرمائید.
