استفاده از کلر بهمراه ازن ارزانترین روش گندزدایی فاضلاب بیمارستانی هستند. کار برد کلر گازی ارزانتر و موثرتر از هیپو کلریت کلسیم یا سدیم است. کاربرد کلر گازی امکان آلودگی محیط زیست به ویژه مسمومیت کارگران تصفیه خانه را به همراه دارد. کلر بلافاصله پس از ورود به آب تجزیه شده و اسید هیپو کلروس و یون اکسید کلر تولید می نماید.
خاصیت گند زدایی و میکروب کشی اسید هیپو کلروس بیشتر از یون اسید کلر است. نسبت تبدیل کلر به اسید هیپو کلروس و یون اکسید کلر تابعی است از درجه ی اسیدی و درجه ی گرمای فاضلاب بیمارستانی.
- Cl2+H2O می دهد Cl+HOCl+H
- HOCl می دهد OCl+H
پس از تجزیه و به علت وجود موادی اکسید پذیر مانند آهن، منگنز، اسید سولفوریک و مواد آلی درفاضلاب بیمارستانینخست قسمتی از کلر صرف اکسیداسیون مواد، تولید کلرورهای گوناگونی را می کند که اثر کشنده ای بر باکتریها نداشته و به علت ثبات آنها کلر آنها آزاد نمی باشد.
سپس کلر روی ترکیبات ازتی به ویژه آمونیاک تاثیر گذاشته و به تدریج و بسته به درجه ی اسیدی فاضلاب کلرامین های مختلفی را تولید مینماید.
- NH3+HOCl می دهد NH2Cl+H2O
- NH2Cl+HOCl می دهد NHCl2+H2O
- NHCl2+HOCl میدهد NCl3+H2O
مراحل مختلف تاثیر کلر بر فاضلاب بیمارستانی
- در مرحله اول کلری که اضافه می کنیم کلر صرف تولید کلرور میشود و از حوزه ی عمل بیرون می آید و در نتیجه اگر ما کلر را اندازه بگیریم صفر است.
- در مرحله دوم کلر صرف تولید کلرآمین ها می گردد و اگر کلر را اندازه بگیرم شاهد افزایش مقدار کلر آب می شویم.
- در مرحله سوم کلر اندازه گیری شده کاهش مییابد به دلیل اینکه کلر بر کلر آمین ها اثر کرده و آنها را اکسید می کند تا به نقطه‌ای می رسد که به آن نقطه شکست Break point می گویند.
- در مرحله چهارم که در واقع بعد از نقطه شکست یا Break point می باشد کلر آزاد و ترکیبات کلردار آلی تولید می شود که صرف گندزدایی می شود.
- نکته: اثر میکروب کشی کلر در PH پایین بهتر است به طوری که کارایی کلر در PH=7 حدود 85 درصد، PH =8 حدود 30 درصد ودر PH=9 تنها حدود 5 درصد است.
- نکته: اسید هیپو کلروس موثرترین عامل گندزدایی است.
- نکته: نقطه ی شکست بستگی به مقدار ماده اکسید پذیر و آمونیاک می باشد.
در فاضلاب باید مدت زمان تماس کلر خروجی از کلرزن با فاضلاب 15 تا 30 دقیقه انتخاب گردد. لازم به یادآوری است با پیشرفت علم و پا به عرضه حضور گذاشتن ازن امروزه از ازن ژنراتور نیز به منظور گندزدایی و ضدعفونی نمودن محیط و فاضلاب بیمارستانی استفاده های زیادی می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد خواص ازن و مزیت های استفاده از اوزون ساز بجای کلر می توانید روی عبارت دستگاه اوزون ساز کلیک کنید.
در محاسبات تقریبی می توان مقدار کلر لازم برای گندزدایی در پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی و خانگی را نزدیک به 2 تا 5 گرم برای هر نفر در شبانه روز پیش بینی نمود.
کاربرد کلر بجز گندزدایی موجب کاهش بوی فاضلاب بیمارستانی و سبب کاهش مواد روغنی و درجه کدری فاضلاب می شود. همچنین بوی کلر حشرات را از فاضلاب بیمارستانی دور می کند. در موقع راهبری تصفیه خانه کلرزنی باید به اندازه ای باشد که هنوز دست کم 0.3 تا 0.5 میلی گرم در لیتر کلر آزاد باقی مانده باشد. ضمنا برای کلر زدایی پساب از ترکیبات گوگردی نظیر گاز SO2 و یا تیو سولفات سدیم Na2S2O3 استفاده می شود.
