کلرید کلسیم

کلرید کلسیم (به انگلیسی: Calcium chloride) با فرمول شیمیایی CaCl2، یک ترکیب شیمیایی متشکل از کلسیم و کلر است. این ماده در آب بسیار محلول است. ین ماده بصورت پرک، یا کلوخه و یا دانه دانه یافت می شود. تفاوت این ماده با نمک طعام جایگزینی کلسیم به جای سدیم می باشد.

یک ترکیب شیمیایی با فرمول CaCl2.xH2O است. عنوانهای دیگر این ترکیب کلرور کلسیم و کلسیم کلرید می باشد. این ماده تشکیل شده از کلسیم و کلر است و اغلب با دو مولکول آب همراه است. این ترکیب جذب شونده به رطوب است و به عنوان نمگیر شناخته می شود و در بسته بندی های ضد هوا و رطوبت نگهداری می گردد.

کلسیم کلراید بدون آب دارای جرم مولکولی (g/mol 110.98) می باشد. شکل ظاهری این ترکیب کریستال سفید رنگ می باشد. این نمک در آب حلال بوده لذا به عنوان منبعی مناسب کلسیم در واکنش های جانشینی مورد استفاده قرار می گیرد و به راحتی جایگزین کاتیون دیگری می شود. خصوصیات جالب این مولکول آزاد کردن گرما در حین حل شدن در آب می شود که مربوط به بالا بودن آنتالپی انحلال این ماده است.

کلرید کلسیم چیست؟

کلرید کلسیم یک ماده معدنی است که در درمان فوری تتانی هیپوکلسمیک (سطوح غیر طبیعی پایین کلسیم در بدن که باعث اسپاسم ماهیچه می شود) مثبت ارزیابی شده است. تزریق کلرید کلسیم همچنین در احیای قلبی، آریتمی، هایپرماگنزمی، مصرف بیش از حد مسدود کننده کانال کلسیم و مصرف بیش از حد مسدود کننده های بتا استفاده می شود.

نمک کلسیم و کلر بسیار جاذب رطوبت است و بنابراین کاربرد اصلی آن به عنوان خشک کننده است. کلرید کلسیم یکی از اشکال مختلف نمک، جامدی است که قادر به جذب مقدار زیادی مایع است. کاربردهای متفاوتی برای این نوع نمک وجود دارد، از جمله کاربردهای متنوعی مانند حذف یخ از جاده ها تا حفظ غذاهای کنسرو شده تجاری. اگرچه از جهات مختلف مفید است، اما مصرف مقادیر زیادی از این ماده می تواند منجر به ناراحتی های غذایی زیادی شود.

بیش از یک روش برای تولید کلرید کلسیم برای مصارف تجاری وجود دارد. یکی از روشها استخراج نمک از سنگ آهک است. امروزه بسیاری از محصولات مورد استفاده به عنوان محصولات جانبی از انواع دیگر پردازش ایجاد می شوند. این محصول جانبی را می توان برای بسیاری از کاربردهای مشابه کلرید سدیم، که معمولاً به سنگ نمک معروف است، استفاده کرد و باعث می شود این دو اغلب اشتباه گرفته شوند.

توانایی کلرید کلسیم برای جذب مقدار زیادی مایع یکی از ویژگی هایی است که آن را بسیار متنوع می کند. به عنوان مثال، این محصول هنگام پاکسازی برف و یخ از پیاده روها، خیابان ها و جاده ها بسیار کارآمدتر از سنگ نمک عمل می کند. این امر به ویژه در دمای پایین صادق است. این برنامه دارای اشکالاتی است، زیرا شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این محصول ممکن است برای گیاهان زنده مضرتر از سنگ نمک باشد.

بسیاری از استخرها از محصولات حاوی کلرید کلسیم استفاده می کنند، به ویژه در مناطقی که کلسیم نسبتاً کمی در آب وجود دارد. استفاده از این محصول به افزایش محتوای کلسیم آب کمک می کند، که به نوبه خود احتمال خوردگی روی پمپ ها را به حداقل می رساند. این محصولات همچنین خوردگی را با انواع تجهیزات استخر و همچنین هرگونه اتصالات استخر که از فلز ساخته شده است، محدود می کنند.

پاشیدن کلسیم کلرید بر روی جاده ها در آب و هوای خشک، به ویژه بیابان ها، می تواند به کاهش میزان گرد و غبار ناشی از ترافیک کمک کند.

اثرات نگهدارنده کلرید کلسیم نیز آن را برای تهیه و نگهداری غذا مفید می کند. مقادیر محدودی را می توان به عنوان الکترولیت در انواع مختلف نوشیدنی های ورزشی استفاده کرد و طعم شور را ارائه می دهد که به جبران برخی از شیرینی های سنگین این محصولات کمک می کند. وقتی صحبت از کنسرو میوه ها و سبزیجات می شود، استفاده از کلرید کلسیم به مواد غذایی کمک می کند که حتی در بسته بندی در مایعات جامد بمانند. بسیاری از تولیدکنندگان ترشی از این نوع نمک برای افزودن طعم بدون افزایش میزان نمک مورد نیاز برای دستیابی به طعم دلخواه استفاده می کنند.

کلرید کلسیم یک ترکیب جامد بی بو، سفید و کریستالی است که در آب بسیار محلول است. این نوع نمک، رطوبت گیر است، به این معنی که می تواند مولکول های آب را از محیط اطراف خود جذب کند. کلرید کلسیم کاربردهای گوناگونی دارد و در صورت عدم استفاده صحیح می تواند خطرات بالقوه ای برای سلامتی ایجاد کند. نکات مهمی برای استفاده و ذخیره ایمن کلرید کلسیم وجود دارد.

موارد مصرف کلرید کلسیم

کلرید کلسیم در طیف وسیعی از صنایع استفاده می شود. برنامه های رایج این ماده عبارتند از:

• برای تهیه یخ زدایی جاده ها و آب نمک استفاده می شود
• کنترل گرد و غبار
• خشک شدن
• دستگاه های رطوبت گیر مبتنی بر نمک
• آبگیری آکواریوم
• افزایش سختی آب در استخرها
• افزودنی غذایی

کاربردهای کلرید کلسیم

این ماده شیمیایی با بالاترین درجه خلوص به عنوان یک افزودنی غذایی و برای فراوری مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. از نمک فراوری شده برای اسپری کردن میوه ها استفاده می گردد.

کلسیم کلراید مایع به یک عنصر کلیدی و مهم در صنایع غذایی تبدیل شده، که عامل طعم و مزه شور غذا بدون افزایش محتوای سدیم می گردد.در حقیقت طعم بسیار شور کلرید کلسیم به ترشی، عطر و طعم غذا می افزاید در حالی که به غذا سدیم که برای بدن مضر است، اضافه نمی شود.

اسپری کردن این ماده شیمیایی باعث افزایش عمر مفید و استحکام میوه ها و سبزیجات و بهبود کیفیت و ارزش تغذیه ای آنها در زمان انجمادشان می گردد. درواقع باعث افزایش محتوای کلسیم در میوه ها می شود.  ضمنا کلسیم کلرید به عنوان مبـرد در بستنی و ساخت دسر یخ زده استفاده می شود.

کلرید کلسیم برای اصلاح کمبود مواد معدنی در آبجو بهنگام جوشاندن آبجو استفاده می شود و بر عملکرد مخمر در طول فرآیند تخمیر کمک می کند و در نهایت طعم و بوی آبجوی حاصل را مطبوع تر خواهد نمود.

از موارد استفاده این ماده شیمیایی می توان به ساخت بتن‌های زودگیر اشاره نمود. به این ترتیب که کلسیم کلراید در ساخت این بتن‌ها نقش تسریع کننده را ایفا می کند. این کلسیم کلراید ابتدا با آب بتن مخلوط و سپس به مخلوط شن و ماسه و سیمان اضافه شده. به این ترتیب برای ساخت بتن‌های زود گیر می‌توان بجای استفاده از سیمان زودگیر از سیمان معمولی (پرتلند نوع I) همراه با کلسیم کلراید استفاده کرد. بتن ساخته شده با این روش در برابر فرسایش مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد ولی در مقابل حمله سولفاتها هنوز آسیب‌پذیر تر بوده و افت بتن نیز حدود 10 الی 15% افزایش یافته ولی مهمترین ضرر این ماده اثرش  روی آرماتورها و ایجاد خوردگی در آنها می باشد.

کلرید کلسیم بعضا به شیر فرآوری شده افزوده می شود و به باز گرداندن تعادل طبیعی بین کلسیم و پروتئین کازئین برای ساخت پنیر منجر می شود همچنین معمولا به عنوان یک الکترولیت در نوشیدنی های ورزشی و نوشیدنی ها دیگر از جمله آبهای بطری معدنی استفاده می شود.

محصول شیمیایی پر کاربرد: رزین سختی گیر

افزایش ماندگاری مواد غذایی

کلرید کلسیم به دلیل توانایی جذب رطوبت اغلب به عنوان عامل سفت کننده در غذاها یافت می شود. این به نگهداری سبزیجات کنسروی و تبدیل کشک سویا به بلوک های جامد توفو کمک می کند. علاوه بر این، می تواند سطح انجماد مایعات و نیمه جامد را کاهش دهد و در ایجاد غذاهای سرد مانند بستنی مفید است.

علاوه بر این، می توان آن را به عنوان افزودنی طعم نیز یافت. این طعم فوق العاده شور دارد و بنابراین می تواند به عنوان جایگزین نمک استاندارد مانند محصولات “کم سدیم” استفاده شود. حتی در بسیاری از نوشیدنی های ورزشی به عنوان یک الکترولیت عمل می کند.

استفاده از کلرید کلسیم در ساخت دارو

کلرید کلسیم همچنین کاربردهای زیادی در صنعت پزشکی دارد. در داروها، می تواند به عنوان یک عامل بافر کننده و همچنین یک عامل ضد رطوبت عمل کند. همچنین دارای خواص دارویی مستقیم است. در کاهش فشار خون و همچنین درمان سوختگی های اسیدی استفاده می شود. همچنین ممکن است از تزریق برای افزایش وضوح الکتروکاردیوگرام استفاده شود.

یخ زدایی جاده ها

کلرید کلسیم اغلب به عنوان یخ زدایی مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب در زمستان در جاده های یخ زدایی “کامیون های نمکی” شهری استفاده می شود. کلرید کلسیم اغلب در اختلاط بتن استفاده می شود، زیرا همزمان بتن ریزی را تسریع می کند و در عین حال اثرات رطوبت بر مخلوط را نیز کاهش می دهد.

کاهش سختی آب با کلرید کلسیم

کلرید کلسیم یک افزودنی بسیار رایج برای آب نرم است، به ویژه در استخرها و سایر شرایطی که آب در بتن نگهداری می شود.

سایر کاربردهای کلرید کلسیم عبارتند از:

استفاده در حفاری های نفت و گاز، ذوب کردن یخ و برف در جاده ها بهنگام زمستان، تثبیت ذرات خاک و کنترل گرد و غبار و ریزگردها در جاده ها و بیابان ها، استفاده ز این ماده در فرآیندهای صنعتی از قبیل صنایع تولید پلاستیک، تولید نمک کلسیم، تسهیل فرآیند تصفیه فاضلاب و…

خطرات سلامتی مرتبط با کلرید کلسیم

کلرید کلسیم خطرات جدی برای سلامتی و ایمنی ایجاد می کند. کلرید کلسیم در صورت بلعیده شدن می تواند منجر به سوختگی در دهان و گلو، تشنگی مفرط، استفراغ، درد معده، فشار خون پایین و سایر آثار احتمالی شدید سلامتی شود.
همچنین می تواند با ایجاد خشکی زیاد یا خشک شدن پوست مرطوب باعث تحریک پوست شود. در موارد شدید مواجهه یا بلع، این ماده شیمیایی می تواند باعث سوختگی پوست، ناراحتی های قلبی، مشکلات تنفسی و تشنج شود. به دلیل خطرات ناشی از کلرید کلسیم، هنگام دست زدن به این مواد احتیاط کنید، چه در محل کار و چه در هر محیط دیگر.

ایمنی و کمک های اولیه مرتبط با کلسیم کلرید

هنگام استفاده از کلرید کلسیم در محل کار، با استفاده از عینک ایمنی، لباس مخصوص و دستکش خود را از خطرات احتمالی محافظت کنید. اطمینان حاصل کنید که ایستگاه های شستشوی چشم و امکانات شستشو در محل کار فوری در هر کجا که این ماده شیمیایی موجود هست، قرار دارند. در صورت قرار گرفتن در معرض کلرید کلسیم، دستورالعمل های کمک های اولیه را دنبال کنید:

استنشاق: به دنبال هوای تازه و مراقبت فوری پزشکی باشید.

تماس با چشم: در صورت وجود، لنزهای تماسی را بردارید. بلافاصله چشم ها را به مدت 15 دقیقه با مقدار زیادی آب شستشو دهید تا از آسیب جلوگیری شود و به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

تماس با پوست: ناحیه آسیب دیده را با مقدار زیادی آب بشویید. لباس های آلوده را برداشته و با صابون بشویید. به پزشک مراجعه کنید و هرگونه پوست تحریک شده را با emollient بپوشانید.

بلع: عمل استفراغ را تحریک نکنید. هرگز چیزی را از طریق دهان به یک فرد بیهوش ندهید. در صورت خوردن مقدار زیادی از این مواد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

ذخیره و دفع کلرید کلسیم

کلرید کلسیم را در محلی امن و دور از مواد ناسازگار و رطوبت نگهداری کنید. ظرف را در محل خنک، خشک و با تهویه خوب محکم بسته نگه دارید. این ماده شیمیایی باید مطابق با مقررات کنترل محیط زیست دفع شود.

سایر محصولات: سپتیک تانک