سپتیک تانک

سپتیک تانک در مناطقی که به شبکه فاضلاب شهری متصل نیستند، کاربرد داشته و با تصفیه فاضلاب نقش مهمی در کاهش آلودگی محیط زیست ایفا می کند. سپتیک تانک‌ها به گونه ای طراحی شده اند که فاضلاب ورودی را تصفیه مقدماتی نموده و از آلودگی‌های مضر آن می‌کاهند.

سپتیک تانک چیست؟

سپتیک تانک (انباره تعفن یا گند انبار) یک حوضچه آرامش فاضلاب زیر زمینی است که با مهیا نمودن محیطی آرام برای ته نشینی جامدات و شناورسازی چربی‌ها، زمینه فعالیت باکتریهای بی هوازی بمنظور تصفیه بیولوژیکی لجن را تا 40% فراهم می کند.

فرآیند تصفیه بیولوژیکی در سپتیک تانک شامل تجزیه مواد آلی توسط میکروارگانیسم‌ها است که به کاهش حجم فاضلاب و بهبود کیفیت پساب کمک نموده و در نهایت، فاضلاب تصفیه شده از مخزن خارج می شود و به یک سیستم دفع نهایی (مانند چاه جذب) یا سیستم هوازی تصفیه فاضلاب منتقل می شود.

کاربردهای سپتیک تانک

• در خانه‌های مسکونی برای جمع آوری و تصفیه اولیه فاضلاب.
• به عنوان سیستم تصفیه در مناطقی که دسترسی به شبکه فاضلاب ندارند بویژه در مناطق روستایی.
• در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، سپتیک تانک برای تصفیه فاضلاب تولید شده از فعالیت‌های پزشکی کاربرد دارد.
• در مکان‌های دورافتاده برای مدیریت فاضلاب مانند هتل‌ها و اقامتگاه‌ها.
• در رستوران‌ها و آشپزخانه‌های صنعتی برای تصفیه فاضلاب حاوی روغن و چربی.
• در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها برای مدیریت فاضلاب صنعتی سبک.
• استفاده در پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز موقت.
• کاربرد سپتیک تانک جهت سازماندهی فاضلاب در کمپ‌ها، پارک‌های ملی و مراکز تفریحی.
• برای تصفیه فاضلاب در پایگاه‌های نظامی و دور از شهر.
• استفاده برای مدارس و دانشگاه‌ها به خصوص در مناطق غیر شهری برای مدیریت فاضلاب.
• استفاده در سرویس‌های بهداشتی عمومی، پارک‌ها، ایستگاه‌های استراحت و مکان‌های عمومی.
• در پایگاه‌های کاری و معادن در مناطق دور افتاده برای تصفیه فاضلاب تولیدی از سپتیک تانک استفاده می شود.
• در مجتمع‌های مسکونی کوچک به عنوان سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب.
• استفاده از سپتیک تانک در صنایع کشاورزی برای مدیریت فاضلاب ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و دامداری.
• در هر جایی که امکان اتصال به شبکه فاضلاب وجود ندارد بویژه در مکان‌های فاقد زیرساخت فاضلاب شهری.

مزایای سپتیک تانک

استفاده از انباره های تعفن به عنوان یک سیستم تصفیه فاضلاب خانگی یا صنعتی، مزایای زیادی دارد. این سیستم علاوه بر کاهش هزینه‌ها و حفظ محیط زیست، با استفاده از فرآیندهای طبیعی بیولوژیکی، به تصفیه موثر فاضلاب کمک می کند. در ادامه به مزایای آنها میپردازیم:

• از گرفتگی چاه جذبی جلوگیری نموده و هزینه تخلیه چاه و حفر چاه جدید را به حداقل می رسانند.
• قادر به تصفیه اولیه فاضلاب و کاهش آلودگی محیط زیست هستند.
• به ویژه در مناطق دور از شبکه فاضلاب شهری، نصب سپتیک تانک هزینه‌های شبکه فاضلاب را کاهش می دهد.
• با تصفیه و کاهش آلاینده‌ها، کیفیت آب‌های زیرزمینی و سطحی حفظ می شود.
• طراحی و نگهداری سپتیک تانک نسبت به سیستم‌های پیچیده فاضلاب ارزان تر است.
• به فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیه فاضلاب وابسته هستند، که موجب کاهش مصرف انرژی می شود.
• لجن تولید شده در انباره های تعفن می تواند برای استفاده در کشاورزی به عنوان کود طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
• با تصفیه فاضلاب و جلوگیری از آلودگی منابع آب، سپتیک تانک به حفظ محیط زیست کمک می کند.
• در مناطق بدون دسترسی به سیستم‌های فاضلاب شهری، سپتیک تانک‌ها به عنوان یک راه حل کارآمد عمل می کنند.
• به صورت خودکار فاضلاب را تصفیه می کنند و نیاز به نظارت مداوم ندارند.
• معمولاً عمر طولانی دارند و به درستی نگهداری شوند، می توانند برای سال‌ها بدون مشکل عمل کنند.

معایب گندانبارها

اگر چه سپتیک تانک دارای مزایای زیادی است، اما استفاده از آن‌ها با برخی معایب و چالش‌ها نیز همراه است. این معایب ممکن است بر عملکرد و هزینه‌های نگهداری‌شان تأثیرگذار باشد و در صورت عدم توجه به نگهداری صحیح، مشکلاتی برای محیط زیست و ساکنان ایجاد کند. در ادامه چند نمونه از معایب سپتیک تانک برای شما آورده شده است:

•  نیاز به نظارت و نگهداری دوره ای دارند، از جمله تخلیه لجن و بررسی عملکرد سیستم.
• برای جلوگیری از انسداد و بروز مشکلات، نیاز به تخلیه منظم تانک‌ها است که هزینه بر می تواند باشد.
• سپتیک تانک برای حجم مشخصی از فاضلاب طراحی شده و در صورت پر شدن سریع ظرفیت، مشکلاتی مانند بروز انسداد ایجاد می شود.
• در صورت عدم تعمیرات به موقع، سپتیک تانک می تواند دچار پوسیدگی یا ترک خوردگی شود که باعث نشت فاضلاب خواهد شد.
• در صورت نصب نادرست یا تخلیه غیرمناسب، خطر آلودگی منابع آب زیرزمینی وجود دارد.
• قادر به تصفیه کامل فاضلاب نیستند و ممکن است نیاز به سیستم‌های تصفیه تکمیلی داشته باشند.
• در صورت طراحی یا نگهداری نادرست، سپتیک تانک‌ها می توانند باعث آلودگی خاک و محیط زیست شوند.
• برای نصب سپتیک تانک به فضای بزرگ و مناسبی نیاز است که در برخی مناطق ممکن است محدودیت‌هایی وجود داشته باشد.
• در مناطقی که جمعیت زیاد است، سپتیک تانک‌ها ممکن است به سرعت پر شوند و قادر به ارائه تصفیه مناسب نباشند.
• به دلیل انباشته شدن فاضلاب و مواد آلی، در صورتی که به درستی مدیریت نشوند، ممکن است بوی ناخوشایندی تولید کنند.

محاسبه حجم سپتیک تانک

حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و بشرح زیر است:

1. اگر حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز تا 3 متر مکعب باشد، ظرفیت گندانبار 3 متر مکعب منظور می‌شود.
2. اگر حجم فاضلاب 2 تا 6 متر مکعب باشد، ظرفیت 1.5 برابر حجم فاضلاب محاسبه می‌گردد.
3. اگر حجم فاضلاب 6 تا 200 متر مکعب باشد:

ظرفیت سپتیک تانک = 4500 + 75% * (تعداد ساکنین * 175)

توصیح کامل قوانین محاسبه حجم گندانبار توسط “متکاف و ادی” بصورت مبسوط تشریح شده است. سرانه میزان تولید فاضلاب مطابق جدول زیر برآورد می گردد.

مقدار معمول فاضلاب تولیدی	محدوده	واحد	محل	ردیف
120	150-80	نفر	واحدهای مسکونی شهری	1
150	200-120	نفر	ویلاهای تفریحی	2
50	60-30	نفرپرسنل 8 ساعته	ساختمان های اداری	3
90	100-70	نفر پرسنل 24 ساعته
50	60-30	نفر کارگر 8 ساعته	کارخانه‌ها وکارگاه‌های صنعتی	4
110	120-90	نفر کارگر 8 ساعته با استحمام
60	80-40	نفر پرسنل 8 ساعته	کارگاه‌های ساختمانی	5
100	120-80	نفر پرسنل 24 ساعته
7	12-5	نفر بدون فلاش تانک	سرویس بهداشتی عمومی	6
15	20-12	نفر با فلاش تانک

ساختمان سپتیک تانک

ساختمان یا اجزای داخلی سپتیک تانک، نقشی اساسی در عملکرد صحیح، بهینه و بی وقفه آن دارند. با وجود تفاوت هایی در جنس بدنه یا ظرفیت، تمامی سپتیک تانک ها از ساختار کلی و اجزای اصلی یکسانی پیروی می کنند که به طور خلاصه شامل مخزن، دیواره جداکننده، لوله های ورودی و خروجی، ته نشینی مواد جامد، و تهویه است. در ادامه، به معرفی و شرح دقیق اجزای اصلی ساختمان یک سپتیک تانک می پردازیم:

1. مخزن اصلی (تک مخزنه یا دومخزنه)
   مخزن اصلی محل انجام فرآیند تصفیه مقدماتی فاضلاب است. بسته به طراحی، این مخزن ممکن است به صورت یکپارچه یا شامل دو یا سه بخش مجزا باشد. هدف از تقسیم بندی داخلی، بهبود فرآیند ته نشینی، کاهش سرعت جریان و افزایش بازده جداسازی جامدات از فاضلاب ورودی است.
2. دیواره جداکننده (بافل یا دیوایدر میانی)
   یکی از عناصر کلیدی در ساخت سپتیک تانک، دیواره ای است که مخزن را به دو بخش تقسیم می کند. این دیواره موجب کاهش سرعت جریان، ممانعت از عبور مستقیم فاضلاب تازه به بخش خروجی و افزایش زمان ماند فاضلاب در مخزن می شود. در بعضی سپتیک تانک ها، دیواره می تواند به صورت تیغه کامل، نیم تیغه یا دارای سوراخ هایی در پایین یا بالا باشد.
3. لوله ورودی
   لوله ورودی فاضلاب را به داخل سپتیک تانک منتقل می کند. این لوله معمولاً دارای زانویی یا لوله قائم به سمت پایین است تا از پاشش مستقیم جریان به سطح مایع و ایجاد تلاطم جلوگیری شود. ورود آرام فاضلاب، برای ته نشینی بهتر مواد جامد ضروری است.
4. لوله خروجی
   لوله خروجی در سمت مقابل سپتیک تانک قرار دارد و فاضلابی را که مراحل ته نشینی را طی کرده و از مواد جامد پاک تر شده، به چاه جذبی، شبکه فاضلاب یا سیستم های تصفیه تکمیلی منتقل می کند. این لوله نیز معمولاً به زانویی به سمت پایین مجهز است تا از انتقال لایه چربی یا ذرات شناور جلوگیری شود.
5. ته نشینی مواد جامد و شناور
   در بخش پایین سپتیک تانک، مواد جامد سنگین تر از آب (مانند ذرات جامد معلق و فضولات) ته نشین شده و لایه ای به نام لجن تشکیل می دهند. در سطح فوقانی، چربی ها، کف و مواد سبک تر تجمع می یابند که به آن توده لجن شناور گفته می شود. فضای میانی، شامل فاضلاب نسبتاً زلال تری است که به سمت خروجی هدایت می شود.
6. ونت تهویه
   تهویه مناسب در سپتیک تانک برای تخلیه گازهای ناشی از تجزیه بی هوازی مواد آلی (مانند گاز متان و سولفید هیدروژن) بسیار مهم است. این سیستم معمولاً شامل لوله ای متصل به فضای بالای مخزن است که به فضای باز یا هواکش ساختمان منتهی می شود تا از تجمع گازهای خطرناک در محیط جلوگیری کند.
7. دریچه بازدید و تخلیه
   سپتیک تانک ها دارای دریچه هایی برای بازرسی داخلی و انجام عملیات تخلیه لجن هستند. این دریچه ها باید کاملاً آب بند و مقاوم به خوردگی و فشار باشند. دسترسی آسان و ایمن به این نقاط، برای نگهداری دوره ای سپتیک تانک بسیار حیاتی است.
8. بدنه
   بدنه سپتیک تانک، بسته به نوع و شرایط محل نصب، از مصالح مختلفی مانند پلی اتیلن، بتن، فایبرگلاس یا حتی آجر و بلوک ساخته می شود. ساختار بدنه باید از استحکام مکانیکی کافی، مقاومت شیمیایی، نفوذناپذیری و دوام بالا برخوردار باشد تا عملکرد سیستم در درازمدت تضمین شود.

طراحی سپتیک تانک

طبق استاندارد MN Rules 7080.1920 بمنظور طراحی مخازن سپتیک باید:

• عمق مایع درون مخزن نباید کمتر از 75 سانتیمتر و بیشتر از 2.5 متر شود.
• فاصله بین ورودی و خروجی نباید کمتر از 1.8 متر باشد. در صورت قرار گرفتن چند سپتیک در امتداد هم، فاصله اولین ورودی و آخرین خروجی کمتر از 1.8 فوت نشود.
• اگر شرایط محیط استفاده سپتیک تانک اجازه قرارگیری ورودی و خروجی روی یک محور را نداد میتوان خروجی و یا ورودی را روی دیواره مخزن در نظر گرفت با این حال نباید شرط 2 در مورد فاصله ورود و خروج زیر پا گذاشته شود.
• ورودی باید حداقل 5 سانتیمتر بالاتر از خروجی قرار گیرد.
• سطح مایع داخل مخزن با سطح بالای ورودی باید حداقل 15 سانتیمتر فاصله داشته باشد و اگر عمق مایع درون سپتیک تانک بیشتر از 39 اینچ باشد این فاصله باید حداقل 20 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
• فاصله بالاترین نقطه ورودی تا سقف مخزن نباید از 2.5 سانتیمتر کمتر شود.
• مقدار فاضلابی که از مخزن سپتیک خارج می‌شود برابر با دبی فاضلاب ورودی است؛ یعنی قطر لوله ورودی و خروجی باید برابر باشد و از آن کمتر نباشد.
• مهمترین پارامتر در طراحی، محاسبه ظرفیت می‌باشد. این موضوع کار سختی نیست ولی نیاز به تجربه بالایی دارد چرا که در قالب علم بسیاری از موارد نمی گنجد.
• فضای داخل سپتیک تانک باید به نحوی ساخته شود که پساب ورودی بتواند درون دستگاه آرامش یابد و چربی ها بتوانند شناور شوند تا به محض ضخیم و سنگین شدن به کف حوضچه آرامش ته نشین شوند.
• سوراخهایی به قطر 300 میلیمتر در دیواره جداکننده به فاصله 40 سانتیمتر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه کنید تا پساب قسمت زلال تر به قسمت دوم سپتیک جریان یابد.
• بمنظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب از ونت استفاده کنید.
• برای جلوگیری از انتشار بو، ارتفاع لوله ونت را حداقل 1.5 متر بالای پشت بام و به صورت لوله U شکل خمیده به سمت پایین رها کنید.
• برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن سپتیک تانک، تعبیه دریچه آدم رو با قطر حداقل 60 سانتیمتر ضروری است.
• با نصب سیفون سر راه لوله ورودی و خروجی مانع از برگشت بو به داخل ساختمان و خروج چربی سبک به چاه جذبی شوید.
• حداکثر جمعیتی که می‌توان فاضلاب حاصل از فعالیت آنها را با سپتیک تانک تصفیه نمود 400 نفر توصیه شده است.

قیمت سپتیک تانک

قیمت سپتیک تانک بسته جنس بدنه، ظرفیت، نوع طراحی، مکان نصب و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات از 15.000.000 تومان برای 2 مترمکعب آجری اجرا در محل آغاز و تا 1.2 میلیارد تومان برای مدل فایبرگلاس 80 مترمکعب ادامه دارد.

مهمترین پارامترهای تاثیرگذار در قیمت سپتیک تانک عبارتند از:

• جنس بدنه و نحوه اجرا بیشترین تاثیر را در قیمت سپتیک تانک دارد؛ قیمت مخزن سپتیک آجری اجرا در محل < بتنی اجرا در محل < فلزی < بتنی پیش ساخته < پلی اتیلنی < فایبرگلاس.
• هر چه ظرفیت بیشتر باشد، هزینه ساخت و نصب آن نیز افزایش می یابد.
• وجود آب زیرزمینی در محل نصب باعث افزایش قیمت سپتیک تانک می شود.
• میزان خاک و بار ترافیکی که قرار است مخزن سپتیک تحمل نماید مستقیما بر قیمت آن تاثیرگذار است.
• سپتیک تانک‌هایی که طراحی پیچیده تری دارند یا دارای سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی برای تصفیه بیشتر هستند، معمولاً گرانتر از مدل‌های ساده تر خواهند بود.
• برخی از طراحی‌ها برای استفاده در مناطق خاص (مانند مناطق با خاک سنگین یا نفوذپذیری پایین) نیاز به ویژگی‌های خاصی دارند که قیمت را افزایش می دهند.
• در صورتی که زمین محل نصب سپتیک تانک ناهموار، سنگی یا دارای خاک رسی باشد، نیاز به حفاری‌های خاص و تجهیزاتی برای نصب وجود دارد که می تواند قیمت نهایی را افزایش دهد.
• اگر به سیستم‌های اضافی مانند چاه جذبی نیاز باشد، این خود می تواند هزینه‌های اضافی به همراه داشته باشد.
• حمل و نقل سپتیک تانک‌ها از محل تولید به محل نصب نیز یکی از عوامل مؤثر در قیمت است. این هزینه بسته به فاصله، ابعاد و وزن سپتیک تانک می تواند قابل توجه باشد.
• برای نصب مدلهای بزرگ تر، نیاز به تجهیزات سنگین تر برای جابجایی و نصب آن‌ها نیز وجود دارد که این می تواند هزینه‌های بیشتری به همراه داشته باشد.
• برخی از سپتیک تانک‌ها نیاز به نگهداری خاصی دارند و برخی از سیستم‌ها ممکن است به دلیل پیچیدگی یا مواد خاص استفاده شده در آن‌ها نیاز به تعمیرات گران تری داشته باشند. این هزینه‌ها می توانند به مرور زمان بر قیمت نهایی تأثیر بگذارند.
• در برخی مناطق، برای نصب سپتیک تانک نیاز به مجوزها و تأییدیه‌های خاص از مقامات محلی است. هزینه‌های اخذ مجوز، بررسی‌ها و تطابق با استانداردهای محیطی و بهداشتی ممکن است به قیمت نهایی اضافه شوند. این امر به ویژه در مناطقی که مقررات سختگیرانه تری برای مدیریت فاضلاب دارند، تأثیر زیادی بر قیمت سپتیک تانک خواهد داشت.

در انتها لیست قیمت سپتیک تانک پلی اتیلنی در ظرفیتهای مختلف بدلیل تقاضای بیشتر در قالب یک جدول ارائه گردیده است:

حجم سپتیک تانک (مترمکعب)	حداقل قیمت (ریال)	حداکثر قیمت (ریال)
2	168.000.000	396,000,000
3	228,000,000	540,000,000
4	288,000,000	648,000,000
5	348,000,000	816,000,000
10	564,000,000	1,188,000,000
15	738,000,000	1,440,000,000
20	876,000,000	1,740,000,000
25	1,092,000,000	2,304,000,000
30	1,320,000,000	2,580,000,000
35	1,500,000,000	2,880,000,000
40	1,656,000,000	3,234,000,000
45	1,800,000,000	3,432,000,000
50	2,076,000,000	3,684,000,000
55	2,244,000,000	4,140,000,000
60	2,388,000,000	4,404,000,000
70	2,580,000,000	4,728,000,000
80	2,880,000,000	5,280,000,000
90	3,228,000,000	5,844,000,000
100	3,492,000,000	5,988,000,000

نحوه کارکرد سپتیک تانک فاضلاب

در قسمت اول سپتیک بر روی فاضلاب ورودی عملیات پالایش ابتدایی و ته نشینی صورت گرفته و بین یک تا سه روز آنجا میماند. در این مدت مواد جامد به نسبت سنگین به صورت لجن در کف مخزن ته نشین و چربی ها و روغن به تدریج به شکل کف غلیظ روی سطح سپتیک شناور می‌شوند. نتیجه این فعل و انفعالات، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن می‌باشد. به همین دلیل معمولا لجن سپتیک تانک هر 2 تا 4 سال یکبار، بر حسب زمان ماند اولیه، تخلیه می‌شود.

در پساب خروجی مواد معلق و تیرگی کمی وجود دارد اما همچنان کاملا صاف نیست و بوی بدی دارد. همچنین ممکن است هنوز دارای باکتری‌های بیماری زا، کیست و تخم کرم باشد. به همین دلیل نباید به هیچ عنوان از پساب خروجی از سپتیک تانک، برای آبیاری فضای سبز و زمین های زراعی استفاده نمود. البته می‌توان با استفاده از یک شبکه زهکش زیر زمینی، پساب خروجی را تا پای درختان (نه سبزیجات) هدایت نمود و به تغذیه آنها کمک کرد.

در اغلب موارد این پساب بدبو و کدر یا باید به چاه جذبی هدایت شود یا در مناطقی که قدرت جذب چاه و میدان زهکشی صفر است و سطح آب زیر زمینی بالا می‌باشد، به 2 روش دفع گردد:

1. استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب پیشرفته
2. و یا تخلیه توسط ماشین فاضلاب از سیستم.

سرعت هضم باکتری های بی هوازی، تحت تاثیر میزان دما و نوع موادی است که وارد سپتیک تانک می شود. دماهای بالاتر سبب افزایش فعالیت‌های بیولوژیکی و افزایش سرعت تجزیه می‌شود. همچنین دماهای بالاتر می‌تواند چربی‌های موجود در آب را به صورت مایع تبدیل کند. سایر عوامل موثر بر عملکرد سپتیک تانک را در ادامه لیست نموده ایم:

1. غلظت پساب ورودی
2. درجه اسیدیته فاضلاب
3. ورود جریانات با شدت متغیر که میتواند مانع از فرآیند جداسازی و ته نشینی شود.
4. ورود زیاد چربی ها که در صورت ورود پساب چرب، به منظور حل این مشکل از دستگاه چربی گیر سر راه پساب خروجی از آشپزخانه ها استفاده میشود.
5. ورود مواد آنتی باکتریال و مواد مورد استفاده در شیمی درمانی به مدت زیاد
6. کم بودن حجم سپتیک تانک

انواع سپتیک تانک

گندانبارها به عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های تصفیه فاضلاب، بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی می شوند. در ادامه، هر دسته با توضیحات کامل گسترش داده شده است.

بر اساس جنس مواد سازنده

• سپتیک تانک بتنی: از بتن ساخته می شود و به دلیل استحکام و دوام بالا، به ویژه در پروژه‌های بزرگ و پایدار مورد استفاده قرار می گیرد. سپتیک تانک‌های بتنی در برابر فشار خاک و عوامل محیطی مقاومت بالایی دارند، اما وزن زیاد آن‌ها حمل و نصب را دشوار می کند. همچنین نیاز به عایق بندی مناسب برای جلوگیری از نفوذ آب‌های زیرزمینی دارد.
• سپتیک تانک پلی اتیلنی: ساخته شده از مواد پلاستیکی مقاوم مانند پلی اتیلن؛ سبک، قابل حمل و نصب آسان هستند. این نوع تانک‌ها به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و پوسیدگی، در محیط‌های مرطوب و اسیدی بسیار مناسب هستند. هزینه ساخت و نگهداری آن‌ها نیز نسبت به مدل‌های دیگر کمتر است.
• سپتیک تانک فایبرگلاس: به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی، گزینه ای مناسب برای مناطق مرطوب یا خاک‌های خاص هستند. این تانک‌ها دوام بالایی دارند و به راحتی حمل و نصب می شوند، اما نسبت به مواد سنگین تر مانند بتن، ممکن است در برابر فشار زیاد آسیب پذیرتر باشند.
• سپتیک تانک فلزی: از فلز و فولاد ساخته می شود و مقاومت اولیه خوبی در برابر فشار دارد. اما مشکل اصلی آن‌ها حساسیت به زنگ زدگی و خوردگی است که نیاز به پوشش‌های محافظ یا تعمیرات دوره ای دارد. این نوع تانک بیشتر در پروژه‌های موقتی استفاده می شود.
• سپتیک تانک آجری: که به صورت سنتی و با استفاده از آجر و ملات و معمولاً در مناطق روستایی و با هزینه ای کمتر ساخته می شوند. با این حال، دوام و کارایی آن‌ها نسبت به مدل‌های پیشرفته کمتر بوده و به نگهداری بیشتری نیاز دارند.
• سپتیک تانک سنگی: در زمانهای بسیار قدیم با استفاده از سنگهای صخره ای نسبت به ساخت انباره های تعفن اقدام می نمودند که بدلیل پیچیدگی‌های ساخت و کارایی پایین در حال حاضر کاملا از مدار خارج شده اند.

بر اساس ساختار طراحی

• سپتیک تانک تک محفظه ای: تنها دارای یک محفظه برای جمع آوری و تصفیه اولیه فاضلاب است. استفاده از آن برای مکان‌هایی با تولید فاضلاب کم، مانند خانه‌های کوچک مناسب است. با این حال، به دلیل عدم وجود مراحل تصفیه پیشرفته، ممکن است کیفیت تصفیه پایین تری داشته باشد.
• سپتیک تانک دو محفظه ای: رایج ترین مدل انباره های تعفن که در محفظه اول، مواد جامد ته نشین می شوند و در محفظه دوم، فاضلاب مایع به طور کامل تری تصفیه می شود. این طراحی باعث بهبود کیفیت تصفیه و کاهش آلودگی می شود.
• سپتیک تانک چند محفظه ای: دارای سه یا چند محفظه است که برای تصفیه پیشرفته تر فاضلاب طراحی شده است. این سیستم‌ها بیشتر در مناطق پرجمعیت یا برای فاضلاب‌های صنعتی استفاده می شوند و امکان کاهش بیشتر آلودگی‌ها را فراهم می کنند.

بر اساس کاربرد

• سپتیک تانک خانگی: این سپتیک تانک‌ها برای خانه‌های مسکونی طراحی شده و برای مدیریت فاضلاب روزانه خانوار مناسب هستند. ظرفیت آن‌ها معمولاً کوچک تر از سایر انواع است و نصب آن‌ها نسبتاً ساده است.
• گند انبارهای صنعتی: برای مدیریت فاضلاب‌های تولیدی در کارخانجات و صنایع طراحی شده است. این سپتیک تانک‌ها معمولاً بزرگتر و دارای قابلیت‌های بیشتری برای تصفیه آلاینده‌های خاص هستند.
• سپتیک تانک موقت: در پروژه‌های موقت مانند کمپ‌های ساختمانی، کارگاه‌ها و مکان‌های کاری موقت استفاده می شود. این تانک‌ها معمولاً سبک و قابل جابجایی هستند.

بر اساس موقعیت نصب

• سپتیک تانک زیر زمینی: در زیر زمین نصب می شود و مناسب برای مکان‌هایی است که محدودیت فضایی وجود دارد. نصب زیرزمینی باعث محافظت از تانک در برابر عوامل محیطی و کاهش تأثیر آن بر منظر شهری می شود.
• سپتیک تانک غیر دفنی: روی سطح زمین نصب می شوند و بیشتر در مناطقی با خاک نامناسب یا سطح آب زیرزمینی بالا کاربرد دارند. نصب این تانک‌ها ساده تر است، اما ممکن است در معرض آسیب‌های محیطی بیشتری قرار بگیرند.

بر اساس نحوه استقرار

• سپتیک تانک افقی: در 95% از موارد از این مدل برای ساخت سپتیک ها استفاده می شود، تمامی نمونه های فایبرگلاس، آجری، پلی اتیلنی و فلزی بصورت افقی تولید و جهت نصب به محل پروژه ارسال می گردد. مکانیزم عمکلرد این مدل نسبت به مدلهای عمودی بسیار بیشتر است.
• سپتیک تانک عمودی: مدلهای بتنی بدلیل شباهت ساختارشان به ایمهاف تانک همواره بصورت عمودی تولید میشوند لیکن در پروژه هایی که مخازن سپتیک قرار است بصورت درجا با آجر و بتن ساخته شود می‌توان سپتیک های بتنی را افقی ساخت.

بر اساس سرعت تولید

• سپتیک تانکهای پیش ساخته با آماده: این مدلها در کارخانه بصورت آماده و مطابق نقشه مشتری تولید میشوند و نهایتا یک هفته بعد از واریز پیش پرداخت توسط مشتری صرفا با اختصاصی سازی ورودی و خروجی ها به محل پروژه برای نصب ارسال میشوند. سپتیک تانکهای کامپوزیتی، پلی اتیلنی و بعضا بتنی در این دسته بندی قرار می گیرند.
• سپتیک تانک درجا: زمانی که مشتری تیم پیمانکاری قوی داشته باشد صرفا با دریافت نقشه ساخت از ناظر یا مشاور خود می تواند اقدام به ساخت سپتیک تانک بتنی یا آجری درجا یعنی در محل پروژه با مصالح بنایی نماید.